فرد مبتلا به وزوز گوش (Tinnitus) ممکن است صدا‌هایی مانند زنگ، غرش، وزوز یا سوت را بشنود. اگر صدا‌ها فقط در یک گوش وجود داشته باشند، پزشکان آن را وزوز گوش یک‌طرفه (unilateral tinnitus) می‌نامند. وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است باعث نگرانی باشد و ممکن است نشان‌دهنده بیماری جدی‌تری باشد. ممکن این وزوز یک طرفه، وزوز گوش چپ یا وزوز گوش راست باشد.
اگر فردی صدا‌ها را در هر دو گوش بشنود، وزوز گوش دوطرفه (bilateral tinnitus) دارد. پزشکان ممکن است وزوز گوش یک‌طرفه را متفاوت از وزوز گوش دوطرفه درمان کنند، زیرا این دو ممکن است علل زمینه‌ای متفاوتی داشته باشند.
وزوز گوش ۱۰ تا ۲۵% از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشکان ممکن است بتوانند علائم را کاهش دهند و در برخی موارد، علت اصلی را درمان کنند.
این مقاله به علائم، علل و درمان وزوز گوش یک‌طرفه می‌پردازد. همچنین به بررسی این موضوع‌ها می‌پردازد؛ که چرا این بیماری ممکن است باعث نگرانی باشد، علل دیگر وزوز در یک گوش و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد.
علائم وزوز گوش یک‌طرفه
فرد مبتلا به وزوز گوش یک‌طرفه، صدای وزوز را فقط در یک گوش (گوش راست یا چپ) می‌شنود. صدا‌ها ممکن است ثابت باشند یا ممکن است بیایند و بروند. فرکانس، کیفیت و میزان صدا‌ها نیز ممکن است در نوسان باشد.
سازمان ملی اختلالات نادر (The National Organization for Rare Disorders) امریکا خاطرنشان می‌کند که در برخی از افراد مبتلا به وزوز گوش، صدا‌ها در محیط‌های ساکت به‌طور واضح آشکار می‌شوند.
دیگر افراد مبتلا به وزوز این صدا‌ها را در موقعیت‌هایی با صدا‌ها محیطی بلند نیز تجربه می‌کنند و برخی از افراد متوجه می‌شوند که علائم آن‌ها در محیط‌های پُر سروصدا بدتر می‌شود.
انواع صدا‌هایی که افراد مبتلا به وزوز گوش می‌شنوند، عبارتند از:
• زنگ زدن
• ویزویز
• خش‌خش
• کلیک
• غرش
• غوغا
• زمزمه
• چهچهه
• سوت
• ضربان
• جیغ
در بیشتر موارد، فقط فرد مبتلا می‌تواند صدای وزوز گوشش را بشنود. در موارد شدید وزوز گوش ممکن است شنوایی را دشوارتر کند. همچنین ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد یا بدتر شود.
آیا وزوز گوش یک‌طرفه نگران‌کننده است؟
چندین علت احتمالی برای وزوز گوش یک‌طرفه وجود دارد. پزشکان ممکن است به‌راحتی برخی از علل احتمالی را درمان کنند، مانند فشردگی سرومن، که تجمع جرم گوش فشرده است.
بااین‌حال، وزوز گوش یک‌طرفه گاهی‌اوقات علل جدی‌تری دارد. ممکن است نشان‌دهنده وجود دیگر بیماری‌های حادتر باشد و ممکن است منجر به کم شنوایی دائمی شود. اگر فرد وزوز گوش را در گوش راست یا گوش چپ همراه با علائم عصبی مانند کم شنوایی حسی‌عصبی و سرگیجه تجربه کند، ممکن است باعث نگرانی باشد. وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است باعث وزوز گوش در شب و هنگاه خواب شود و در خواب اخلال ایجاد کند.
علل وزوز گوش یک‌طرفه
علل وزوز گوش یک‌طرفه عبارتند از:
• تجمع و فشردگی جرم گوش
• ضربه‌های صوتی، مانند انفجار یا صدای بسیار بلند در نزدیکی گوش
• قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صدا، مانند قرار گرفتن مکرر در معرض ماشین‌آلات صنعتی با صدای بلند یا سروصدای ساختمانی در محل کار
• کلستئاتوم، رشد غیرطبیعی پوست در گوش میانی
• اتواسکلروز، بیماری که استخوان‌های گوش میانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد
• اوتیت میانی مزمن، که در آن مایع به‌طور مداوم در گوش باقی می‌ماند یا عود می‌کند
• پارگی پرده گوش
• بیماری منییر که ممکن است باعث کم شنوایی پیشرونده شود
• باز شدگی مجرای نیم‌دایره‌ای که ناشی از سوراخ کوچکی است که در مجاری گوش ایجاد می‌شود.
علل وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است پیچیده‌تر باشند، اگر فرد آن‌ها را در کنار علائم عصبی مانند سرگیجه و کم شنوایی حسی‌عصبی تجربه کند. این علل عبارتند از:
• انفارکتوس ساقه مغز. سکته در ساقه مغز است و ممکن است منجر به ناتوانی و مرگ شود.
• مالتیپل اسکلروزیس (MS). بیماری عصبی مزمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• تومور‌های زاویه پلی‌مخچه‌ای. نوعی تومور مغزی هستند.
وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است از انواع وزوز ضربانی در یک گوش باشد که از مهم ترین دلایل آن فشار خون و تومور است.
درمان وزوز گوش یک‌طرفه
درمان وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است در بین افراد متفاوت باشد. پزشک ممکن است بتواند علائم را تا حد زیادی کاهش یا بهبود دهد و علت آن را برطرف کند. این ممکن است شامل درمان‌هایی مانند خارج کردن جرم گوش یا تجویز آنتی‌بیوتیک برای اوتیت میانی مزمن باشد. پزشک همچنین ممکن است کم شنوایی را درمان کند.
هیچ درمانی برای وزوز گوش وجود ندارد، اما درمان برای کمک به مدیریت علائم شامل موارد زیر می‌شود:
• مشاوره و درمان شناختی: آن ممکن است به فرد کمک کند تا وزوز گوش خود را درک کند و به مشکلاتی که ممکن است باعث ایجاد آن شود، مانند استرس، اضطراب و افسردگی را مدیریت کند.
• پوشش: فرد می‌تواند به صدا‌های آرامش‌بخش یا نویز سفید گوش دهد تا صدای وزوز گوش را پوشش دهد. آن می‌تواند علائم و تاثیر روانی وزوز را کاهش دهد.
• سمعک: سمعک ممکن است به بهبود کم شنوایی کمک کند و همچنین ممکن است دارای ویژگی صدای پوشاننده وزوز (Tinnitus Masker) باشد.
• دارو: دارو‌هایی مانند دارو‌های ضدافسردگی ممکن است به بهبود علائم روانی کمک کنند و بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام ممکن است به درمان استرس کمک کنند. استرس می‌تواند باعث تحریک علائم وزوز گوش شود.
مدیریت خانگی وزوز گوش
برای کمک به مدیریت وزوز گوش در خانه، موارد زیر ممکن است مفید باشند:
• استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش، مانند تنفس عمیق یا یوگا
• بهبود بهداشت خواب برای کمک به خواب با کیفیت بهتر
• اجتناب از سکوت با گوش دادن به موسیقی ملایم یا صدا‌هایی برای پوشاندن وزوز
• پیوستن به گروه‌های حمایتی
• اجتناب از چیز‌هایی که ممکن است باعث تحریک یا تشدید وزوز گوش شوند، مانند صدا‌های بلند و استرس
• درگیر شدن در سرگرمی‌ها و فعالیت‌ها برای حواس‌پرتی
علل دیگر وزوز گوش
چندین علت احتمالی دیگر برای زنگ زدن در یک یا هر دو گوش وجود دارد. این علل شامل:
• آسیب به گردن یا سر
• مشکلات در فک
• فشار خون بالا
• بیماری‌های مزمن مانند دیابت، کم خونی، اختلالات تیروئیدی و لوپوس
• تومور در سر، گردن یا مغز
• بیماری لایم (Lyme)، بیماری است که فرد ممکن است پس از گزش کنه پا سیاه به آن مبتلا شود
• مننژیت، بیماری که باعث تورم غشا‌های اطراف نخاع و مغز به‌نام مننژ می‌شود.
• سرخک، بیماری بسیار مسری که ممکن است عوارض شدیدی داشته باشد
• سرخجه، بیماری که ممکن است علائم خفیفی ایجاد کند، اما اگر در دوران بارداری رخ دهد ممکن است به جنین متولد نشده آسیب برساند.
• کم‌خونی داسی شکل، بیماری که باعث اختلال در عملکرد گلبول‌های قرمز می‌شود
• هایپرکلسترولمی، تفاوت ژنتیکی که باعث افزایش کلسترول می‌شود
• سیتومگالوویروس، ویروس تبخال که ممکن است باعث علائم و عوارض شبه آنفولانزا شود
• نوروسیفلیس، مرحله پیشرفته سیفلیس که بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد
مراجعه به پزشک
در صورتی فرد باید با پزشک تماس بگیرد که:
• وزوز گوش جدید یا ناگهانی را تجربه کند
• وزوز گوش را همراه با علائم دیگر تجربه کند
• در نتیجه وزوز گوش دچار افسردگی، اضطراب یا دیگر بیماری‌ها می‌شود
• مشکل خواب دارد یا وزوزی دارد که به دلایل دیگری بر کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد
• تجمع جرم گوش یا وجود شی خارجی در گوش که پزشک باید آن را خارج کند
• صدا‌های ریتم‌دار یا ضربان‌داری می‌شنود که ممکن است نشان‌دهنده مشکل قلبی‌عروقی باشند
• بفهمد که این صدا ذهنی نیست و دیگران می‌توانند آن را بشنوند
• علائم عصبی مانند سرگیجه و کم شنوایی را تجربه کند
چشم‌انداز
چشم‌انداز افراد مبتلا به وزوز گوش یک‌طرفه به علت آن بستگی دارد. اگر علت موقتی و خفیف باشد، مانند تجمع جرم گوش، پزشک می‌تواند انسداد را برطرف کند و ممکن است وزوز گوش به‌سرعت بهبود یابد و ناپدید شود.
اگر فردی وزوز گوش مزمن داشته باشد، که پزشکان علت آن را تشخیص نمی‌دهند، یا وزوز گوش به درمان علت زمینه‌ای پاسخ نمی‌دهد، ممکن است کیفیت زندگی فرد را مختل کند.
درمان‌هایی مانند درمان شناختی، تکنیک‌های آرام‌سازی، پوشش و سمعک ممکن است علائم را تسکین داده و تاثیر آن‌ها را بر سلامت روان و زندگی روزمره فرد کاهش دهد.
خلاصه
در برخی موارد، وزوز گوش یک‌طرفه ممکن است نشان‌دهنده علت زمینه‌ای جدی‌تری نسبت به وزوز گوش دوطرفه باشد.
علل احتمالی مختلفی برای وزوز گوش یک‌طرفه وجود دارد، مانند جرم گوش فشرده، قرار گرفتن دائمی در معرض صدا‌های بلند و چندین بیماری پزشکی که عبارتند از عفونت گوش، پارگی پرده گوش، بیماری منییر و بیماری‌های عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس و سکته مغزی.
درمان معمولا شامل رسیدگی به علت زمینه‌ای، پوشش، استفاده از سمعک و دریافت مشاوره برای مقابله با علائم وزوز گوش است.
منابع:
