عفونت‌های گوش داخلی (inner ear infections) می‌توانند باعث التهاب قسمت‌های خاصی از گوش داخلی شوند. این عفونت‌ها ممکن است در شنوایی و تعادل فرد تاثیر بگذارند. آن‌ها اغلب هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا یا گسترش عفونت گوش میانی به درون گوش داخلی رخ می‌دهند.
گوش داخلی عمیق‌ترین قسمت گوش انسان است و در انتهای گوش قرار می‌گیرد. آن قسمتی از گوش است که امواج صوتی را به تکانه‌های عصبی تبدیل می‌کند. همچنین نقش مهمی در کمک به تعادل فرد دارد.
عفونت گوش داخلی می‌تواند باعث التهاب ساختارهای گوش داخلی شود که ممکن است منجر به بروز برخی علائم شود. این علائم شامل تهوع، گیجی، احساس عدم تعادل و اختلالات شنوایی است.
این مقاله انواع عفونت‌های گوش داخلی را با نگاهی بر علائم، علل، تشخیص، گزینه‌های درمانی و درمان‌های خانگی بررسی می‌کند. همچنین عوامل خطر، عوارض و عفونت گوش داخلی در کودکان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
انواع عفونت گوش داخلی
دو نوع اصلی عفونت گوش داخلی وجود دارد: لابیرنتیت (labyrinthitis) و نوریت دهلیزی یا نوریت وستیبولار (vestibular neuritis). در ادامه این موارد را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
لابیرنتیت
لابیرنتیت عفونت ویروسی یا باکتریایی گوش داخلی است. آن باعث التهاب لابیرنت می‌شود. لابیرنت مجرای پُر پیچ وخم و پُر از مایع در گوش داخلی است.
این التهاب ممکن است انتقال اطلاعات حسی را از گوش داخلی به مغز مختل کند. این اختلال است که می‌تواند برخی از علائم لابیرنتیت را ایجاد کند.
عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علل لابیرنتیت هستند. لابیرنتیت ویروسی بیشتر در بزرگسالان 60-30 سال شایع است. همچنین در زنان دو برابر مردان شایع است.
لابیرنتیت اغلب به‌دنبال بیماری‌های شایع‌تری مانند سرماخوردگی معمولی یا آنفولانزا اتفاق می‌افتد. در برخی موارد، عفونت باکتریایی ممکن است باعث لابیرنتیت شود.
نوریت دهلیزی
نوریت دهلیزی عفونت عصب دهلیزی است. این عصب در گوش داخلی قرار دارد و در برقراری تعادل با فرستادن پیام‌هایی از گوش داخلی به مغز نقش ایفا می‌کند.
نوریت دهلیزی باعث التهاب عصب دهلیزی می‌شود که ممکن است علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع ایجاد کند.
این عفونت اغلب پیش یا همراه عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. بر اساس مقاله‌های قدیمی در سال 2009، فعال شدن مجدد ویروس هرپس سیمپلکس (herpes simplex) یکی از دلایل ایجاد نوریت دهلیزی است.
پزشکان نوریت دهلیزی را بیماری خوش‌خیمی می‌دانند که بدون درمان پیش از برطرف شدن، مدت کوتاهی طول می‌کشد. همچنین ممکن است در اثر عوارض بیماری یا آسیب قبلی ایجاد شود.
علائم عفونت‌های گوش داخلی
انواع مختلف عفونت گوش داخلی اغلب علائم مشابهی دارند. تفاوت اصلی بین علائم این است که با لابیرنتیت کم شنوایی رخ می‌دهد، اما با نوریت دهلیزی رخ نمی‌دهد. در بخش‌های زیر با علائم بیشتر آشنا شوید.
علائم لابیرنتیت
علائم لابیرنتیت ممکن است به‌طور ناگهانی و بدون هشدار ظاهر شوند. علائم شایع لابیرنتیت شامل موارد زیر است:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- وزوز گوش
- کم شنوایی یا آسیب شنوایی
این علائم ممکن است چند روز طول بکشند و کاملا شدید باشد. اغلب پس از 2-1 هفته از بین می‌روند. بااینحال، اگر مشکل مدت طولانی‌تری ادامه یابد، ممکن است فرد برای علائم خود نیاز به درمان داشته باشد.
کاهی عفونت گوش می تواند منجر به بیماری فلج بلز شود که در اینصورت فلجی نیز می تواند از علایم عفونت گوش باشد.
علائم نوریت دهلیزی
فردی که به نوریت دهلیزی مبتلا می‌شود، ممکن است برخی از علائم زیر را تجربه کند:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- مشکلات مربوط به تعادل
علائم نوریت دهلیزی اغلب در عرض چند ساعت بروز می‌کند و در 2-1 روز اول به اوج خود می‌رسند. آن‌ها اغلب پایدار هستند و با حرکت سر بدتر می‌شوند.
این بیماری معمولا چند روز طول می‌کشد. پس از این دوره، علائم اغلب بدون نیاز به مداخله از بین می‌روند. بااینحال، در برخی موارد نادر، ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا علائم به‌طور کامل از بین بروند.
عفونت گوش داخلی در کودکان
عفونت گوش داخلی بیشتر در افراد 30 تا 60 سال شایع است. آن در مقایسه با عفونت گوش میانی در کودکان شیوع بسیار کمتری دارد.
کودکان ممکن است در نتیجه ابتلا به مننژیت باکتریایی دچار عفونت گوش داخلی شوند. حدود 20% از کودکان مبتلا به مننژیت باکتریایی دچار مشکلات شنوایی یا مشکلات مربوط به تعادل و گیجی می‌شوند.
پس از مننژیت، استخوانی‌شدن حلزون نیز ممکن است در کودکان رخ دهد. آن زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان پس از عمل جراحی یا عفونت شروع به جایگزینی مایعات لنفاوی می‌کند که حلزون گوش داخلی را پُر می‌کنند.
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که جراحی کاشت حلزون ممکن است گزینه درمانی موفق برای کسانی باشد که استخوانی شدن حلزون را تجربه کرده‌اند.
به دلیل خطر ناشنوایی، پزشک اغلب در کودکان خردسال که از لابیرنتیت باکتریایی بهبود یافته‌اند، تست شنوایی‌سنجی انجام می‌دهد. آن‌ها ممکن است کاشت حلزون را برای درمان کم شنوایی شدید انتخاب کنند.
کاشت حلزون دستگاه الکتریکی کوچکی است که ناشنوایی را درمان نمی‌کند، بلکه به افراد ناشنوا کمک می‌کند که دریافت سودمندی از صداها و درک گفتار بهتری داشته باشند.
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است شخصی کاندیدای مناسبی برای کاشت حلزون باشد یا نباشد. زمان‌بندی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. ازآنجاکه استخوانی شدن لابیرنتیت می‌تواند بلافاصله پس از مننژیت شروع شود و با گذشت زمان بدتر شود، اجرای زودهنگام بهترین روش برای پیشگیری از عوارض بعدی است.
درمان عفونت‌های گوش داخلی
در برخی موارد نادر، پزشک ممکن است به‌ترتیب از داروهای ضدویروسی یا آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کند برای درمان ویروس یا باکتری‌هایی که باعث عفونت گوش داخلی شده‌اند. بااینحال، آن‌ها اغلب علائم عفونت گوش داخلی را درمان می‌کنند، نه خود عفونت را.
فرد ممکن است برای درمان سرگیجه آنتی‌هیستامین (antihistamines) یا بنزودیازپین (benzodiazepines) مصرف کند. آنتی‌هیستامین‌ها همچنین ممکن است به کاهش حالت تهوع و سرگیجه کمک کنند.
آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه (OTC) شامل فکسوفنادین (آلگرا)، دیفنهیدرامین (بنادریل) و لوراتادین (کلاریتین) است.
همچنین ممکن است پزشک داروهای ضداستفراغ مانند پروکلرپرازین (prochlorperazine) را برای کنترل تهوع و استفراغ یا سرکوب‌کننده دهلیزی مانند مکلیزین (Meclizine) توصیه کند. همچنین معمول است که پزشکان استروئیدها را برای درمان التهاب تجویز می‌کنند.
درمان‌های خانگی
فرد مبتلا به عفونت گوش داخلی ممکن است بخواهد برخی از داروهای خانگی زیر را برای تسکین علائم امتحان کند.
زنجبیل برای حالت تهوع و سرگیجه
برخی مطالعات نشان می‌دهد که چای زنجبیل می‌تواند درمان موثری برای سرگیجه باشد. مطالعات دیگر نشان می‌دهد که زنجبیل درمانی موثر برای حالت تهوع است.
بااینحال، شایان ذکر است که محققان این مطالعات را در شرکت‌کنندگان مبتلا به سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوشخیم (BPPV) انجام دادندکه با سرگیجه ناشی از لابیرنتیت تفاوت دارد. با وجود این، برخی از علائم آن‌ها مانند تهوع مشترک است.
دیگر درمان‌های خانگی برای حالت تهوع
برخی از درمان‌های خانگی که فرد می‌تواند برای کاهش تهوع امتحان کند، عبارتند از:
- نعنا
- دارچین
- پروتئین
- نوشیدنی ورزشی جایگزین الکترولیت
بیشتر تحقیقات در مورد این درمان‌های خانگی بر اثربخشی آن‌ها در درمان تهوع مربوط به بارداری یا شیمی درمانی متمرکز شده است. بااینحال، ممکن است فردی بخواهد خودش آزمایش کند که ببیند آیا این درمان‌ها به حالت تهوع ناشی از عفونت گوش داخلی کمک می‌کند یا خیر.
مدیریت درد
بزرگسالان ممکن است از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول) و ایبوپروفن (Advil) برای درمان هرگونه درد ناشی از عفونت گوش داخلی استفاده کنند.
عوامل خطر
هر کسی ممکن است به عفونت گوش داخلی مبتلا شود. بااینحال، برخی عوامل وجود دارد که می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش دهند. عواملی مانند:
- ابتلا به عفونت تنفسی فوقانی، مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
- ابتلا به عفونت گوش میانی
- ابتلا به مننژیت
- صدمه به سر
- ابتلا به بیماری تنفسی مانند برونشیت
- ابتلا به عفونت ویروسی مانند تبخال یا سرخک
- ابتلا به بیماری خودایمنی
عوارض
خطر آسیب دائمی به گوش داخلی فرد کم است. بااینحال، عفونت شدید گوش داخلی ممکن است باعث آسیب دائمی به قسمت‌های مختلف گوش داخلی شود.
آسیب دائمی به قسمت‌هایی از گوش داخلی می‌تواند باعث درجات مختلف کم شنوایی و همچنین مشکلات تعادلی شود.
یکی دیگر از عوارض احتمالی عفونت‌های شدید گوش داخلی سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوشخیم است. آن نوعی سرگیجه است که در نتیجه حرکات ناگهانی سر ایجاد می‌شود.
سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوشخیم بیماری خطرناکی نیست، اما ممکن است خطر سقوط فرد را افزایش دهد و ممکن است منجر به آسیب‌های دیگر شود. سرگیجه وضعیتی همچنین ممکن است وضعیت ناراحت‌کننده‌ای ایجاد کند و فعالیت بدنی را محدود کند.
تشخیص عفونت‌های گوش داخلی
ممکن است پزشک ممکن است با بررسی تعادل بتواند عفونت گوش داخلی را تشخیص دهد. او همچنین ممکن است معاینه کامل انجام دهد که شامل ارزیابی عصبی می‌شود.
معاینه تعادل و ارزیابی عصبی کلیدی هستند، زیرا تشخیص عفونت گوش داخلی با نگاه کردن به داخل گوش با اتوسکوپ امکان‌پذیر نیست.
لابیرنتیت و نوریت دهلیزی علائم مشترکی با بعضی بیماری‌ها دارند. پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای رد این بیماری‌ها انجام دهد که شامل موارد زیر است:
- بیماری منییر
- میگرن
- سکته
- خونریزی مغزی
- عروق گردن آسیب‌دیده
- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوشخیم
- تومور مغزی
به منظور بررسی این بیماری‌ها، پزشک ممکن است یکی از آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
- آزمون‌های شنوایی
- آزمایش خون
- سی‌تی اسکن
- اسکن اِم‌آرآی
- الکتروانسفالوگرام
- ویدیونیستاگموگرافی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
به محض بروز علائم عفونت گوش داخلی، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
به‌رغم این‌که این عفونت‌ها اغلب بدون درمان برطرف می‌شوند، هنوز هم مهم است که پزشک علت بیماری را مشخص کند. تشخیص زودهنگام می‌تواند از عوارض و آسیب شنوایی دائمی جلوگیری کند.
خلاصه
عفونت‌های گوش داخلی باعث التهاب قسمت‌های خاصی از گوش داخلی می‌شود. آن‌ها معمولا هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا یا گسترش عفونت گوش میانی به گوش داخلی رخ می‌دهند.
دو نوع اصلی عفونت گوش داخلی لابیرنتیت و نوریت دهلیزی است. هر دوی این عفونت‌های گوش داخلی ممکن است علائم متعددی از جمله سرگیجه،گیجی و حالت تهوع ایجاد کنند. همچنین ممکن است فرد مبتلا به لابیرنتیت دچار مشکلات شنوایی شود.
عفونت گوش داخلی اغلب پس از مدتی بدون درمان از بین می‌رود. بااینحال، پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان علائم عفونت تجویز کند.
به‌محض بروز علائم عفونت گوش داخلی، فرد باید با پزشک تماس بگیرد. به دلیل این‌که تشخیص زودهنگام می‌تواند بیماری‌های جدی‌تر را رد کند و از آسیب دائمی گوش پیشگیری کند.
