نوریت دهلیزی چیست؟

نوریت دهلیزی یا نوریت وستیبولار (vestibular neuritis) علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع ایجاد می­‌کند. التهاب یا تحریک عصب دهلیزی که پیام‌هایی از گوش به مغز می‌فرستد، باعث این بیماری می‌شود.

پزشکان و محققان معتقدند که نوریت دهلیزی به­‌دنبال یا همراه عفونت ویروسی یا باکتریایی است.

کارشناسان پیشنهاد می‌­کنند که علائم معمولا طی چند ساعت ظاهر می‌­شوند و شدیدترین آن­‌ها در یکی دو روز اول است. هنگامی که فرد سر خود را حرکت می­‌دهد، ممکن است بدتر شوند.

علائم نوریت دهلیزی معمولا بدون درمان طی چند روز برطرف می­‌شوند، اگرچه ممکن است هفته­‌ها یا ماه­‌ها طول بکشد تا علائم به­‌طور کامل از بین بروند.

این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد علائم نوریت دهلیزی، علل آن و زمان مراجعه به پزشک به شما ارائه می‌­دهد.

علائم نوریت دهلیزی

علائم نوریت دهلیزی ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولا شامل موارد زیر است:

• سرگیجه
• حالت تهوع
• مشکلات مربوط به تعادل
• استفراغ
• مشکل در دیدن
• مشکل در تمرکز

علائم می­‌توانند ثابت باشند، اما وقتی فرد سر خود را تکان می‌­دهد تمایل به بدتر شدن دارند.

نوریت دهلیزی ممکن است حاد یا مزمن باشد. اگر حاد باشد، علائم ممکن است ناگهانی ظاهر شوند، گاهی‌اوقات هنگام بیدار شدن از خواب.

اگر ناشی از عفونت ویروسی باشد، عصب دهلیزی می‌تواند آسیب ببیند و ممکن است منجر به گیجی مزمن شود.

علائم نوریت حاد دهلیزی معمولا چند روز طول می­‌کشد، اگرچه ممکن است هفته‌­ها یا ماه­‌ها طول بکشد تا همه علائم به­‌طور کامل برطرف شوند.

آن­‌ها تمایل دارند طی چند ساعت ظاهر شوند و طی 48-24 ساعت در بدترین حالت خود قرار گیرند.

معمولا علائم دیگری مانند سردرد ظاهر نمی‌شود. در صورت وجود علائم بیشتر، پزشک باید علل دیگر را رد کند.

درمان­ نوریت دهلیزی

مصرف برخی از داروها، تمرینات ورزشی و رژیم غذایی ممکن است کمک‌­کننده باشند.

داروها

در مرحله حاد نوریت دهلیزی، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

• آنتی‌هیستامین­‌ها، مانند دیفن­ هیدرامین یا مکلیزین
• داروهای ضداستفراغ مانند پرومتازین یا متوکلوپرامید
• بنزودیازپین­‌ها، مانند دیازپام یا لورازپام

این داروها ممکن است به کاهش تهوع و گیجی کمک کنند.

مصرف این داروها حداکثر تا 3 روز بسیار مهم است. استفاده مداوم ممکن است مغز را از تعدیل سرگیجه باز دارد و آن ممکن است منجر به سرگیجه مداوم شود.

همچنین ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی یا آنتی‌­بیوتیکی را برای درمان هرگونه عفونت زمینه‌­ای تجویز کند.

تمرینات

پزشک ممکن است توانبخشی دهلیزی را نیز توصیه کند. آن شامل انجام یک‌سری تمرینات برای کمک به بازیابی تعادل و کاهش سرگیجه است.

تمرینات زیر می­‌تواند کمک کنند:

1. بایستید در حالی‌که پاها کمی بیشتر از شانه­‌ها باز هستند.
2. یک دست را مستقیم بالا بیاورید و سر را کمی خم کنید تا به دست نگاه کنید.
3. از کمر خم شوید، چشم‌­ها را روی دست بالا آمده نگه دارید.
4. هنگام خم شدن، دست دیگر را به سمت پایین بکشید تا مچ پای مقابل را لمس کند.
5. حرکات را در طرف مقابل تکرار کنید.

تمرین دیگر شامل حرکت به جلو و عقب است. برای انجام آن:

1. صاف بایستید و پاها را به‌هم نزدیک کنید.
2. به‌­آرامی پاشنه پا را به عقب بچرخانید و بازوها را برای تعادل به جلو باز کنید.
3. سپس جلو بیایید و مرکز ثقل بدن را روی انگشتان پا قرار دهید.
4. در این حالت، کمر را کمی قوس دهید و باسن را به جلو فشار دهید و اجازه دهید بازوها در کنار پهلوها آویزان باشند.
5. چندین بار به عقب و جلو بروید.

شما می­‌توانید این تمرینات را در خانه انجام دهید.

نکات رژیم غذایی و دیگر استراتژی‌ها

برای کمک به کاهش یا تسکین علائم نوریت دهلیزی:

• از خوردن غذاها و نوشیدنی‌­های حاوی مقادیر زیادی نمک یا شکر خودداری کنید
• از نیکوتین اجتناب کنید
• آب بنوشید
• از مصرف الکل اجتناب کنید
• استراحت کنید

اگر فردی حالت تهوع و استفراغ دارد، ممکن است ایده خوبی باشد که از مواد غذایی جامد اجتناب کرده و آب زیاد بنوشد.

هنگامی که علائم شروع به کاهش می­‌کنند، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که مایعات خالص را امتحان کند، از جمله:

• نوشیدنی­‌های ورزشی
• آب
• سوپ­‌های شفاف
• دسرهای دارای ژلاتین
• عصاره زنجبیل بدون گاز
• آب نارگیل
• چای نعنا

با وجود این، افراد دارای تهوع باید خود را به 60-30 میلی‌لیتر مایع هر 10 تا 15 دقیقه محدود کنند.

هنگامی که فرد به اندازه کافی خوب شد، باید غذاهای ملایم مانند نان تست یا سوپ با بیسکویت بخورد.

بهتر است از هر چیزی که حاوی لبنیات یا کافئین باشد خودداری کنید.

علل نوریت دهلیزی

دلایل زیادی برای ایجاد نوریت دهلیزی وجود دارد، از جمله:

• آنفولانزا
• سرماخوردگی
• سرخجه، عفونت ویروسی که ممکن است باعث راش (rash)، تب و بدن درد شود
• اوریون، عفونت ویروسی که ممکن است باعث تب، سردرد و بدن درد شود
• سرخک، عفونت ویروسی که ممکن است باعث راش (rash)، تب بالا و سرفه شود
• آبله ­مرغان، عفونت ویروسی که ممکن است باعث تاول‌­های خارش­‌دار و دردناک شود
• زونا، عفونت ویروسی که از آبله­‌مرغان ایجاد می­‌شود و ممکت است باعث راش­‌های دردناک، تب و لرز شود

تشخیص نوریت دهلیزی

پزشک پس از رد دیگر بیماری­‌ها، نوریت دهلیزی را تشخیص می‌دهد.

آن­‌ها ممکن است با پرسیدن علائم همراه سرگیجه شروع کنند. برای مثال، تغییرات در شنوایی می­‌تواند به لابیرنتیت دهلیزی اشاره کند، بیماری مشابه اما متمایز که در ادامه توضیح می­دهیم.

پیش از تشخیص نوریت دهلیزی، پزشک ممکن است عوامل دیگری را که باعث ایجاد علائم مشابه می­‌شوند، رد کند، از جمله:

• عوارض جانبی داروها
• ضربه به سر
• اضطراب
• آلرژی
• سکته مغزی
• اختلالات عصبی
• بیماری قلبی‌عروقی
• اثرات کافئین، الکل، تنباکو یا برخی از داروهای غیرقانونی

تفاوت آن با لابیرنتیت چیست؟ 

به التهاب عصب، نوریت می‌گویند. به التهاب لابیرنت، بخشی از گوش داخلی که به کنترل شنوایی و تعادل کمک می­‌کند، لابیرنتیت می‌گویند.

هنگامی که فرد مبتلا به نوریت دهلیزی است، دچار کم­ شنوایی نمی‌شود. اگر مبتلا به لابیرنتیت باشد، مقداری کم شنوایی همراه با سرگیجه و وزوز گوش را تجربه خواهد کرد.

زمان مراجعه به پزشک 

در مورد علائم نوریت دهلیزی با پزشک مشورت کنید.

این امر به­‌ویژه هنگامی اهمیت دارد که فرد نتواند مایعات را مهار کند. استفراغ بیش از حد می‌تواند منجر به کم‌ آبی بدن شود که ممکن است به درمان اضافی نیاز داشته باشد.

برخی از علائم نوریت دهلیزی همچنین می‌توانند با سکته مغزی رخ دهند. اگر فردی مشکوک است که خود یا شخص دیگری دچار سکته مغزی شده­، باید فوری با اورژانس تماس بگیرند.

علائم سکته مغزی عبارتند از:

• لکنت زبان
• مشکلات بینایی
• بی‌­حسی یا سوزن‌سوزن شدن
• ضعف در یک طرف بدن

چشم‌انداز

علائم نوریت دهلیزی معمولا در طول چند ساعت ظاهر می‌­شوند و چند روز طول می­‌کشند، اگرچه ممکن است هفته­‌ها یا ماه­‌ها طول بکشد تا به‌­طور کامل برطرف شوند.

مراقبت خانگی، تغییرات رژیم غذایی و داروها می‌­توانند به مدیریت علائم و درمان هرگونه عفونت ویروسی یا باکتریایی زمینه‌­ای کمک کنند.

در بسیاری از موارد، علائم خودبه‌خود برطرف می‌­شوند.

خلاصه

نوریت دهلیزی اغلب پس یا همراه با عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ می­‌دهد. باعث سرگیجه، حالت تهوع و مشکلات بینایی و تمرکز می‌­شود. علائم نوریت دهلیزی شبیه علائم بیماری­‌های جدی­‌تری است که پزشک می­‌خواهد آن­‌ها را رد کند.

در بیشتر موارد، نوریت دهلیزی به‌خودی‌خود برطرف می‌­شود، اگرچه داروها، تغییرات رژیم غذایی و تمرینات خاص می­‌توانند کمک­‌کننده باشند.