برخلاف سمعک، استفاده از دستگاه کاشت حلزون (cochlear implant) در طول زندگیتان نیاز به توانبخشی و به‌روزرسانی‌های منظم دارد. برخی افراد در جامعه ناشنوایان یا افرادی که کم شنوایی شدید تا عمیق دارند، ممکن است کاشت حلزون را انتخاب کنند.
کاشت حلزون با سمعک بسیار متفاوت است. سمعک صدا را تقویت می‌کند تا بتوانید آن را بهتر بشنوید. کاشت حلزون با تحریک عصب شنوایی کار می‌کند و عصب، پیام‌هایی را به مغز منتقل می‌کند که مغز آن را صدا تفسیر می‌کند. برای انتخاب بین سمعک یا کاشت حلزون باید بررسی هایی انجام شود. به‌دلیل این تفاوتی که این دو دستگاه با هم دارند، دوره برنامه‌ریزی و تنظیم پس از کاشت حلزون ممکن است طولانی باشد. فرد نیاز به تلاش بیشتری دارد تا از کاشت حلزون شنوایی به‌طور موثری برای عملکرد و مدیریت دنیای شنیداری استفاده کند.
دانستن آنچه باید انتظار داشته باشید، چه شما کاشت حلزون انجام داده باشید و چه یکی از عزیزانتان، می‌تواند به شما در مدیریت دوره بهبودی و همچنین در کسب آمادگی برای تجربه صدا کمک کند.
دوره بهبود پس از جراحی کاشت حلزون
ویدیو‌های کوتاه افرادی که برای اولین بار از کاشت حلزون استفاده می‌کنند و صدا‌ها را می‌شنوند، بسیار محبوب است. ممکن است تصور کنید نتایج آنی هستند. بااین‌حال، یکی از مهم‌ترین چیز‌هایی که باید به خاطر بسپارید این است که این وسایل کمکی فوری شنوایی را بازیابی نمی‌کنند.
دوره بهبود برای کاشت حلزون دو برابر است. افراد نه‌تنها نیاز به بهبودی پس از عمل جراحی دارند، بلکه به توانبخشی نیز نیاز دارند تا یاد بگیرند که چگونه از کاشت برای تفسیر نویز یا سروصدا به اصوات منسجم استفاده کنند. علاوه بر این، کاشت حلزون دستگاهی دو تکه است: یک دستگاه که با جراحی قرار می‌گیرد و دیگری فرستنده خارجی که برای دریافت صدا و انتقال آن به مغز لازم است.
با توجه به آنکه برش جراحی شما باید بهبود یابد و پزشکان باید اطمینان حاصل کنند که هیچ عارضه‌ای وجود ندارد، فرستنده را تا حدود ۱ ماه پس از جراحی دریافت نخواهید کرد. مانند هرعمل جراحی، پیروی از دستورات پزشک برای پیشگیری از عوارضی مانند عفونت بسیار مهم است.
احساس فشار در گوشی که در آن کاشت انجام شده، غیرمعمول نیست. حالت تهوع، گیجی یا احساس ناآگاهی نسبت به زمان و مکان و اشخاص (disorientation) همگی از تجربیات شایع هستند. برخی افراد ممکن است به‌دلیل استفاده از لوله تنفسی حین جراحی، گلودرد داشته باشند.
به‌طور معمول، کاشت حلزون نیاز به بستری دارد. پس از آن باید یک یا دو روز در بیمارستان بمانید. علاوه بر این، بخیه‌ها و باند‌هایی خواهید داشت که پس از بازگشت به خانه باید از آن‌ها مراقبت کنید. ممکن است چندین هفته طول بکشد تا دستگاه فعال شود و شما وارد مرحله بهبودی شوید.
توانبخشی شنوایی
توانبخشی بعد از کاشت حلزون به‌صورت مرحله‌ای انجام می‌شود. مغز شما به زمان نیاز دارد تا خود را با کاشت حلزون شنوایی سازگار کند و یاد بگیرد که چگونه صدا را بپذیرد و آن را به‌عنوان صدا‌های قابل تشخیص مانند موسیقی یا گفتار تفسیر کند. علاوه بر این، باید یاد بگیرید که مغز خود را طوری آموزش دهید که نویز پس‌زمینه را نادیده بگیرد تا بتوانید صدا‌های خاص را در محیط‌های پُر سروصدا تشخیص دهید.
کارکرد صحیح کاشت مستلزم فرآیندی به نام توانبخشی شنوایی است. در طول این دوره، معمولا چندین بار به شنوایی‌شناستان مراجعه می‌کنید تا دستگاه خود را تنظیم کنید. تنظیم به زبان ساده یعنی دستگاه ممکن است به تنظیمات فنی نیاز داشته باشد تا صدا را به‌درستی دریافت و منتقل کند.
این روند آموزشی زمان‌بر است. بسته به سن شما، ممکن است به زمان بیشتری نیاز باشد تا به حالت مطلوب برسید. علاوه بر این، اغلب نیاز به مراجعه به آسیب‌شناس گفتار و زبان دارید. بسته به شدت کم شنواییتان قبل از عمل جراحی، ممکن است تجربه شنیدن اصوات شما را دچار سردرگمی و گیجی کند. در نتیجه، بسیاری از افرادی که کاشت حلزون دارند با مشاور یا روانشناس نیز ملاقات می‌کنند تا به آن‌ها کمک کند با وضعیت طبیعی جدید خود سازگار شوند.
توانبخشی کاشت حلزون چقدر طول می‌کشد؟
عوامل مختلفی می‌توانند بر جدول زمانی توانبخشی کاشت حلزون شما تاثیر بگذارند. همان‌طور که در بخش بالا ذکر شد، سن اغلب در سازگاری افراد با کاشت و بهبود شنوایی کلی که حاصل می‌شود، نقش دارد. میانگین زمانی برای توانبخشی، حداقل ۳ تا ۶ ماه پس از جراحی است. گاهی این زمان ممکن است خیلی بیشتر طول بکشد. از طرفی، میزان موفقیت ممکن است بسیار متفاوت باشد و به سن و میزان کم شنوایی بستگی دارد.
مقاله‌ای مروری در سال ۲۰۲۰ به بررسی مطالعات انجام‌شده در شرکت‌کنندگان کاشت حلزون بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ پرداخت. محققان دریافتند میزان موفقیت کاشت می‌تواند از 8.2% تا 53.9% متغیر باشد. بزرگترین عامل تعیین‌کننده موفقیت این بود که آیا فردی با کم شنوایی متولد شده (پیش‌زبانی) یا پس از یادگیری صحبت کردن به کم شنوایی دچار شده است (پس‌زبانی).
اگرچه معمولا نتایج توسط خود شرکت‌کنندگان مطالعه گزارش شده بود، اما محققان دریافتند که از بین بزرگسالان مبتلا به کم شنوایی پس‌زبانی که تحت عمل جراحی کاشت حلزون قرار گرفته بودند، تقریبا ۸۲% بهبود شنوایی را ثبت کردند. در گروه پیش‌زبانی، تنها 53.4% بهبود واقعی را مشاهده کردند.
بعد از کاشت حلزون هر چند وقت یک‌بار باید برنامه‌ریزی و تنظیمات (mapping) انجام داد؟
در سال اول پس از جراحی، ممکن است چندین وقت ملاقات برای تنظیم دستگاه خود داشته باشید. بااین‌حال، با گذشت زمان بیشتر افراد معمولا یک‌بار در سال نیاز دارند برای برنامه‌ریزی مراجعه کنند یا اگر به‌روزرسانی جدیدی برای نرم‌افزار منتشر شود که عملکرد دستگاه را بهبود ببخشد، نیاز به مراجعه دارند.
خلاصه
همه کاندیدای مناسبی برای کاشت حلزون نیستند. به همین ترتیب، همه بیمه‌ها آن را پوشش نمی‌دهند. کاشت حلزون می‌تواند به افراد کمک کند تا بهتر با حس شنیداری ارتباط برقرار کنند، اما سازگار شدن با دستگاه و آموزش مجدد مغز برای تفسیر داده‌های حسی به‌عنوان صدا‌های قابل تشخیص زمان‌بر است. اگر برای خود یا یکی از عزیزانتان کاشت حلزون را در نظر دارید، مشورت با شنوایی‌شناس یا متخصصان گوش می‌تواند به شما کمک کند، تصمیم بگیرید آیا این دستگاه انتخاب مناسبی است یا خیر.
