شستشوی گوش برای نرم کردن و از بین بردن تجمع جرم گوش (earwax) استفاده می‌شود. با توجه به میزان تجمع جرم گوش و دیگر عوامل شخصی می‌توان آن را در خانه انجام داد یا ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک گوش و حلق و بینی باشد.
جرم گوش ماده طبیعی بدن است که از گوش در برابر عفونت محافظت می‌کند و مانعی در برابر آب و مواد زائد ایجاد می‌کند. معمولا به‌طور طبیعی از گوش خارج می‌شود، اما شرایطی وجود دارد که جرم گوش جمع می‌شود و ممکن است باعث درد گوش، احساس گرفتگی گوش، خارش و مشکلات شنوایی شود. تخمین‌زده می‌شود که تجمع جرم گوش (فشردگی سرومن) ۱۰% از کودکان، ۵% از بزرگسالان سالم و تا ۵۷% از افرادی را که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند، تحت تاثیر قرار دهد.
این مقاله مزایا و معایب شستشوی گوش را بررسی می‌کند و به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید آیا می‌توانید آن را در خانه امتحان کنید یا باید به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی به شستشوی گوش نیاز دارید
شستشوی گوش در درجه اول زمانی انجام می‌شود که پزشک یا شنوایی‌شناس تشخیص دهد که فشردگی سرومن وجود دارد. اگر پزشک به‌دلیل تجمع جرم گوش نتواند پرده صماخ (پرده گوش) را ببیند، ممکن است شستشوی گوش را توصیه کند.
شستشوی گوش یکی از روش‌هایی است که برای خارج کردن جرم از مجرای گوش استفاده می‌شود. این کار می‌تواند در خانه یا توسط پزشک با استفاده از آب با دمای بدن انجام شود. اگر دمای آب خیلی سرد یا خیلی گرم باشد، عوارضی مانند گیجی یا آسیب به مجرای گوش ممکن است ایجاد شود.
در طول شستشوی گوش، پزشک از سرنگ برای هدایت آب به داخل مجرای گوش استفاده می‌کند. توجه داشته باشید که نوک سرنگ نباید وارد مجرای گوش شود. بسیاری از کیت‌های شستشوی گوش تجاری برای مصارف خانگی در دسترس هستند. با این حال، شواهدی وجود ندارد که کیت تجاری نسبت به تکنیک سرنگ کار بهتری را در از بین بردن فشردگی سرومن انجام دهد.
خطرات و عوارض شستشوی گوش
برخی از شایع‌ترین عوارض شستشوی گوش عبارتند از:
• گیجی، به‌ویژه اگر دمای آب نزدیک متوسط دمای بدن نباشد.
• پارگی پرده گوش که ممکن است باعث آسیب به گوش میانی شود.
• عفونت گوش خارجی (اوتیت خارجی)
برداشتن جرم گوش زمانی که بیماری خاصی وجود دارد باید با احتیاط انجام شود:
• بیماری‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، مانند ویروس نقص ایمنی انسان (HIV)، دیابت، سابقه پیوند و به دلیل احتمال عفونت.
• افرادی که دارو‌های ضدانعقاد یا رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند مستعد خونریزی یا ایجاد هماتوم هستند.
• ناهنجاری‌های ساختاری گوش، مانند باریک شدن مجرای گوش یا زخم، شستشوی خارج از مراکز پزشکی را چالش‌برانگیز می‌کند.
اگر سعی در شستشوی گوش در منزل دارید، از استفاده از شستشودهنده تحت فشار گوش خودداری کنید. این دستگاه می‌توانند به گوش شما آسیب برسانند و فقط باید توسط پزشک استفاده شوند.
چگونه گوش‌های خود را با آب شستشو دهید
شستشوی گوش را می‌توان در خانه با چند وسیله انجام داد:
• آبی که نزدیک به دمای متوسط بدن است
• سرنگ
• ظرفی در زیر گوش نگه داشته می‌شود تا آب اضافی را بگیرد
شستشوی گوش به دو نفر نیاز دارد. پس از تهیه لوازم، این روند را دنبال کنید:
۱. از فردی که گوشش شستشو می‌شود، بخواهید صاف بنشیند.
۲. آب گرم را داخل سرنگ بکشید.
۳. قسمت بیرونی گوش را بگیرید و به‌آرامی گوش را به سمت بالا (به سمت بالای سر) و عقب (به سمت پشت سر) بلند کنید تا مجرای گوش صاف شود.
۴. سرنگ را در دهانه مجرای گوش قرار دهید اما نه در داخل آن.
۵. به‌آرامی انتهای سرنگ را فشار دهید و آب را به‌آرامی وارد مجرای گوش کنید.
۶. آب باید آزادانه از مجرای گوش خارج شود و به داخل ظرفی برود که زیر گوش فرد قرار دارد. اغلب، تکه‌های جرم گوش در آب دیده می‌شوند.
شستشوی گوش باید تقریبا بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه انجام شود. اگر پس از آن تجمع جرم گوش همچنان وجود داشت، باید برای پیشگیری از هر گونه آسیب یا عفونت گوش به پزشک مراجعه کنید.
استفاده از کیت شستشوی گوش
برای برخی افراد انجام شستشوی گوش در خانه با استفاده از روش سرنگ دستی یا کیت شستشوی گوش که به‌صورت تجاری در دسترس است، بی‌خطر است. با این حال، شرایط زیر نشان‌دهنده نیاز به پزشک برای خارج کردن تجمع جرم گوش است:
• پارگی پرده گوش یا سابقه بیماری گوش: اگر سابقه پارگی پرده گوش، جراحی گوش، نشت قبلی مایع مغزی‌نخاعی (CSF)، عفونت‌های مکرر گوش یا علائم گوش از هر نوعی دارید، هرگز نباید شستشو داده شود.
• کودکان یا افراد مبتلا به اختلال شناختی: برای شستشوی گوش فرد باید بی‌حرکت باشد تا از ضربه، درد و عفونت پیشگیری شود. استفاده از آرام‌بخش اغلب برای ثابت نگه داشتن فرد ضروری است. این روش‌ها فقط باید تحت نظارت پزشک انجام شود.
• ناهنجاری‌های ساختاری گوش: ضربه، جراحی، برخی درمان‌های سرطان یا بیماری‌هایی که در بدو تولد وجود دارند، ممکن است آناتومی مجرای گوش را تغییر دهند و شستشوی گوش در خانه را به چالش بکشند.
• شستشوی طولانی مدت گوش در خانه: اگر شستشو در خانه منجر به خارج کردن سرومن فشرده پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نشد، برای مراقبت‌های بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
شستشوی گوش نوزادان و کودکان
آکادمی اطفال آمریکا شستشوی گوش در خانه را برای نوزادان و کودکان توصیه نمی‌کند. اگر والدینی مشکوک به فشردگی سرومن در گوش نوزادشان هستند، برای ارزیابی و درمان در مطب باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنند.
راه‌های جایگزین برای شستشوی گوش
هنگام از بین بردن تجمع جرم گوش احتیاط کنید. روش‌های زیر برای از بین بردن جرم گوش توصیه نمی‌شوند، زیرا هیچ مدرک علمی وجود ندارد که این روش‌ها موثر هستند و ممکن است پیامد‌های نامطلوبی مانند ضربه، درد یا عفونت داشته باشند:
• گوش‌پاک‌کن
• شمع گوش
• قطره یا اسپری روغن زیتون
خلاصه
شستشوی گوش یکی از راه‌های پاک کردن و جلوگیری از تجمع جرم گوش است. جرم گوش یا سرومن ماده طبیعی بدن است که از گوش شما در برابر عفونت، آب و مواد زائد محافظت می‌کند. شستشوی گوش را می‌توان با خیال راحت در خانه، به‌صورت دستی با سرنگ یا با استفاده از کیت شستشوی گوش که به‌صورت تجاری تهیه شده است، انجام داد. از آب نزدیک به دمای متوسط بدن و روشی آرام برای تزریق آب به داخل مجرای گوش و جلوگیری از آسیب به گوش استفاده کنید.
اگر شستشوی گوش در خانه بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه موفقیت‌آمیز نبود، یا فردی که نیاز به شستشوی گوش دارد در معرض خطر عفونت یا خونریزی قرار دارد، به پزشک گوش مراجعه کنید تا با خیال راحت جرم گوش را خارج کند.
منابع :
