شستشوی گوش چیست؟ | آنچه باید درباره شستشوی گوش بدانید

شستشوی گوش روشی برای تمیز کردن گوش است که برای از بین بردن تجمع جرم گوش استفاده می‌شود. شستشو شامل وارد کردن مایعات در گوش برای خارج کردن جرم گوش است.

واژه پزشکی جرم گوش، سرومن (cerumen) است. تجمع جرم گوش می‌­تواند علائمی مانند کم شنوایی، گیجی و حتی درد گوش ایجاد کند.

پزشکان شستشوی گوش را برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص و کسانی که جراحی لوله پرده گوش انجام داده‌اند، توصیه نمی­‌کنند. همچنین ممکن است نگرانی‌­هایی داشته باشند درباره افرادی که در خانه شستشوی گوش انجام می­‌دهند.

در این مقاله، ما در مورد مزایا و معایب شستشوی گوش صحبت می­‌کنیم و توضیح می­‌دهیم که چگونه آن را انجام دهید.

شستشوی گوش در چه مواردی انجام می‌شود

پزشک شستشوی گوش را برای خارج کردن جرم گوش تجمع‌یافته که ممکن است علائم زیر را ایجاد کند، انجام می‌دهد:

• کم ­شنوایی
• سرفه مزمن
• خارش
• درد

پزشکان معمولا شستشوی گوش را توصیه نمی­‌کنند مگر این‌که علائم شخص به دلیل تجمع جرم گوش باشد.

گزینه­‌های جایگزین برای خارج کردن جرم اضافی گوش شامل ریختن قطره‌­های نرم­‌کننده جرم گوش در گوش­‌ها یا این‌که پزشک با دستگاه ساکشن (suction) جرم را خارج کند.

به گفته نویسندگان مقاله‌ای مروری در سال 2010، از تحقیقات موجود مشخص نبود که آیا شستشوی گوش یا روش‌های دیگری که پزشکان برای از بین بردن جرم گوش استفاده می‌کنند، مفیدتر است. با وجود این، آن­‌ها اشاره کردند که برخی نرم­‌کننده‌­ها موثر هستند.

به ­دلیل خطر آسیب دیدن پرده گوش، افراد نباید سعی کنند جرم گوش را در خانه با وسایلی مانند گوش ­پاک‌­کن یا سنجاق مو خارج کنند.

روند انجام شستشوی گوش

شما می­‌توانید مراحل زیر را برای شستشوی گوش انجام دهید. برای این کار باید از سرنگ حاوی آب تمیز در دمای اتاق استفاده کنید.

• با حوله‌ای که روی شانه‌تان قرار دارد، به­‌حالت قائم بنشینید که آب خارج‌­شده از گوش روی حوله بریزد. برخی از افراد همچنین ممکن است ظرفی را زیر گوش نگه دارند تا آب داخل آن بریزد.
• گوش را به‌­آرامی به‌­سمت بالا و عقب بکشید که آب به‌­راحتی وارد گوش شود.
• سرنگ را در گوش قرار دهید، آن را به‌­سمت بالا و عقب گوش وارد کنید. این نحوه قرار دادن به جدا شدن جرم گوش از گوش کمک کرده و از آن خارج می­‌شود.
• به‌­آرامی سرنگ را فشار دهید تا آب وارد مجرای گوش شود. اگر احساس درد یا فشار کردید، باید شستشو را متوقف کنید.
• گوش را با استفاده از حوله یا ریختن چند قطره الکل تنظیف در گوش خشک کنید.

گاهی‌اوقات ممکن است مجبور شوید تا پنج بار این روش را تکرار کنید تا متوجه خارج شدن جرم گوش شوید. اگر  پنج بار بدون نتیجه تلاش کردید، باید ادامه ندید و در مورد گزینه‌­های دیگر با پزشک خود مشورت کنید.

شما می‌­توانید کیت شستشوی گوش تهیه کنید یا خودتان با استفاده از سرنگ 20 تا 30 میلی­لیتری با سوند پلاستیکی نرم و کُند در نوک آن، خطر آسیب به گوش را به حداقل برسانید. برخی از افراد ممکن است به‌جای آن از سوند درون­ وریدی بدون سوزن 16 یا 18 فرنچ استفاده کنند.

احتیاط و اجتناب از وارد کردن بیش از اندازه سرنگ در گوش، به‌­ویژه هنگام استفاده از سوند IV بدون سوزن در نوک آن، ضروری است.

آیا شستشوی گوش بی‌­خطر است؟

مطالعات زیادی در مورد شستشوی گوش برای خارج کردن جرم گوش وجود ندارد.

در تحقیقی که در سال 2001 انجام شد، محققان 42 نفر را که پنج بار تلاش با سرنگ برای خارج کردن جرم گوش تجمع‌یافته داشتند، مورد مطالعه قرار دادند.

برخی از شرکت­‌کنندگان 15 دقیقه قبل از شستشوی گوش در مطب دکتر چند قطره آب داخل مجرای گوش‌شان ریختند، درحالی‌که دیگران از روغن نرم­‌کننده جرم گوش در خانه قبل از خواب استفاده کردند. آن­‌ها این کار را 3 روز پشت سر هم قبل از این‌که برای شستشو با آب مراجعه کنند، انجام دادند.

محققان دریافتند که هیچ تفاوت آماری­، بین استفاده از قطره آب یا روغن برای نرم کردن جرم گوش تجمع‌یافته قبل از شستشو با آب وجود ندارد. برای خارج کردن جرم گوش هر دو گروه به تعداد برابری جلسه برای شستشو نیاز داشتند. هیچ‌یک از این دو روش عوارض جانبی شدیدی به همراه نداشت.

با وجود این، در میان پزشکان این نگرانی وجود دارد که شستشوی گوش می‌­تواند باعث پارگی پرده گوش شود و با ایجاد سوراخ در پرده گوش، آب به قسمت میانی گوش وارد می‌شود. استفاده از دستگاه شستشو که سازندگان به­‌طور خاص برای شستشوی گوش تولید کرده‌­اند ممکن است در به حداقل رساندن این خطر کمک کند.

نکته مهم دیگر استفاده از آب در دمای اتاق است. آبی که بیش از حد سرد یا گرم باشد ممکن است باعث گیجی شود و منجر به حرکت سریع چشم‌­ها به چپ و راست به ­دلیل تحریک عصب شنوایی شود. همچنین آب گرم می‌تواند پرده گوش را بسوزاند.

عوارض جانبی و خطرات شستشوی گوش

بعضی از افراد نباید گوش‌شان را شستشو دهند زیرا خطر پارگی پرده گوش و آسیب بیشتر است. این افراد شامل کسانی است که اوتیت خارجی شدید، که گوش شناگر (swimmer’s ear) نیز نامیده می­‌شود و کسانی که سابقه موارد زیر را دارند:

• آسیب گوش در اثر ورود اشیا فلزی تیز در گوش
• جراحی پرده گوش
• بیماری گوش میانی
• پرتودرمانی گوش

برخی از عوارض جانبی بالقوه شستشوی گوش شامل موارد زیر است:

• گیجی
• آسیب گوش میانی
• اوتیت خارجی
• پارگی پرده گوش

اگر پس از شستشوی گوش فرد علائمی مانند درد ناگهانی، حالت تهوع یا گیجی احساس کرد، باید فوری شتسشو را متوقف کرد.

چشم­‌انداز

شستشوی گوش می‌­تواند برای افرادی که تجمع جرم گوش در یک یا هر دو گوش خود دارند، روش موثری برای خارج کردن جرم گوش باشد. جرم اضافی گوش ممکن است منجر به علائمی از جمله کم ­شنوایی شود.

اگر فردی به­‌طور دائم جرم گوش تجمع‌یافته دارد، باید با پزشک خود در مورد استفاده از شستشوی گوش برای خارج کردن جرم گوش مشورت کند. در روش دیگری، فرد می­‌تواند از قطره‌­های نرم­‌کننده جرم گوش استفاده کند یا از پزشک خود بخواهد با استفاده از وسایل پزشکی جرم گوش را خارج کند.