کاشت ساقه مغز شنوایی (auditory brainstem implant) یکی از انواع کاشت‌های شنوایی است که صدا را به پیام الکتریکی تبدیل و آن را به ساقه مغز ارسال می‌کند تا مغز شما بتواند حس شنوایی را ایجاد کند.
کاشت ساقه مغز شنوایی چیست؟
کاشت ساقه مغز شنوایی (ABI) یکی از گزینه‌های درمانی برای برخی از افراد مبتلا به کم شنوایی حسی‌عصبی است.
کاشت ساقه مغز شنوایی برخلاف کاشت حلزون، کاملا گوش داخلی شما را دور زده و عصب شنوایی را تحریک می‌کند. کسانی که کاندید کاشت حلزون نمی‌باشند، مانند افرادی که عصب شنوایی‌شان آن‌طور که باید کار نمی‌کند، کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است گزینه مناسبی باشد.
کاشت ساقه مغز شنوایی اغلب برای افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 (NF2) که تومورهای غیرسرطانی روی عصب شنوایی‌شان دارند، پیشنهاد می‌شود. گاهی‌اوقات کاشت ساقه مغز شنوایی برای افراد دارای تفاوت‌های ساختاری در گوش داخلی نیز توصیه می‌شود.
برای دانستن مزایا و خطرات احتمالی کاشت شنوایی ساقه مغز، کاندیدای احتمالی و اتفاقاتی که طی جراحی رخ می‌دهند، به مطالعه مقاله ادامه دهید.
کاشت ساقه مغز شنوایی چگونه کار می‌کند؟
کاشت ساقه مغز شنوایی دو بخش مجزا دارد: پردازنده گفتار که می‌توان از بیرون مشاهده کرد و کاشت داخلی که در ساقه مغز قرار دارد.
پردازنده صدا را دریافت می‌کند و امواج صوتی را به پیام‌های الکتریکی تبدیل کرده و سپس آن‌ها را به گیرنده‌ای زیر پوست و به کاشت در ساقه مغز ارسال می‌کند. مغز شما این پیام‌ها را به صدا تبدیل می‌کند.
مزایای کاشت ساقه مغز شنوایی
نتایج کاشت ساقه مغز شنوایی بین دریافت‌کنندگان بسیار متفاوت است. تعدادی از مزایای احتمالی آن در ذیل معرفی شده‌اند.
آگاهی حسی از صداهای محیط
اغلب افراد دارای کاشت ساقه مغز شنوایی کم شنوایی تقریبا کامل یا ناشنوایی دارند. کاشت ساقه مغز شنوایی می‌تواند به درک صداهای محیطی کمک کند.
بهبود لب خوانی
کسانی که لب خوانی می‌کنند ممکن است به این نکته پی ببرند که با استفاده از کاشت ساقه مغز شنوایی بهتر می‌توانند گفتار را دریافت نمایند. ترکیب لب خوانی و کاشت ساقه مغز شنوایی درک مطلب را بهبود می‌بخشد.
فهم گفتار
کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است حتی بدون لب خوانی به درک گفتار کمک کند. به‌ویژه می‌تواند به افراد در دنبال کردن ریتم‌های گفتار و فراز و فرود صداسازی کمک کند.
میزان موفقیت کاشت ساقه مغز شنوایی
کاشت ساقه مغز شنوایی برای همه کارایی ندارد. بعضی افراد دارای کاشت ساقه مغز شنوایی قادر به شنیدن هیچ صدایی نیستند.
مطالعه‌ای در سال 2019 نتایج بیش از 1000 عمل کاشت ساقه مغز شنوایی را که در سراسر جهان اجرا شده بود، به‌طور مختصر بیان کرد. محققان بیان کردند که اگر کاشت ساقه مغز شنوایی نبود، کاندیدها هیچ گزینه دیگری نداشتند تا اندکی شنوایی بدست آورند.
ارزیابی تکنولوژی سلامت در سال 2020 شواهد بالینی موجود در مقالات درباره کارایی کاشت ساقه مغز شنوایی را بررسی کرد.
این ارزیابی، کیفیت شواهد را برای افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 و ناهنجاری‌های شدید گوش داخلی دسته‌بندی کرد. با توجه به این ارزیابی، برای افراد دارای نوروفیبروماتوزیس نوع 2، کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است:
بازشناسی صدا را بهبود بخشد (کیفیت مستندات بالا)
درک گفتار همراه با لب خوانی را بهبود بخشد (کیفیت مستندات بالا)
مزایای شنوایی فردی فراهم کند (کیفیت مستندات بالا)
درک گفتار را بدون استفاده از لب خوانی بهبود بخشد (کیفیت مستندات متوسط)
کیفیت زندگی را بهبود بخشد (کیفیت مستندات پایین)
این ارزیابی همچنین دریافت که کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است این بهبودها را برای افرادی ارایه دهد که ناهنجاری‌های شدید گوش داخلی دارند. فقط کیفیت مستندات در حد متوسط رو به پایین برای آن موجود بود.
تفاوت کاشت ساقه مغز شنوایی با کاشت حلزون
کاشت حلزون پیام‌ها را به حلزون در گوش داخلی شما انتقال می‌دهد. سپس عصب شنوایی را تحریک می‌کند که پیام‌های صوتی را به مغز می‌فرستد. در مقابل، کاشت ساقه مغز شنوایی کاملا گوش داخلی شما را دور می‌زند.
افراد دارای کاشت حلزون اغلب پس از دریافت جراحی، بازشناسی گفتار در مجموعه باز دارند که به معنای توانایی فهم گفتار بدون نشانه‌های بینایی است. کسانی که کاشت ساقه مغز شنوایی دریافت می‌کنند، به‌ندرت بازشناسی گفتار مجموعه باز را به‌دست می‌آورند.
خطرات و عوارض کاشت ساقه مغز شنوایی
این خطر وجود دارد که کاشت ساقه مغز شنوایی هیچ درک صدایی فراهم نکند.
عوارض احتمالی جراحی شامل موارد زیر می‌شود:
- نشت مایع مغزی نخاعی
- جابه‌جایی دستگاه
- محرک غیرشنیداری
همچنین عوارض غیرمعمول مانند موارد زیر وجود دارند:
- فلج صورت
- مننژیت
- سردرد
- وزوز گوش
- مایع در حفره مغزی (هیدروسفالی)
- خونریزی در سطح مغز (کوفتگی مغز)
عمل جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی
پزشک نخست مشخص می‌کند آیا شما واجد شرایط عمل کاشت ساقه مغز شنوایی هستید یا خیر. این معمولا بدان معناست که شما به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 مبتلا هستید و اعصاب شنوایی‌تان را از دست داده و یا خواهید داد. همچنین اگر قادر به استفاده از کاشت حلزون نباشید ممکن است واجد شرایط باشید.
دریافت کاشت ساقه مغز شنوایی شامل آمادگی پیش از عمل، پیگیری جامع و توانبخشی پس از آن می‌باشد. چشم‌اندازی از مراحل فرآیند را در ذیل مشاهده می‌کنید.
پیش از عمل
شما مشاوره‌های جامعی شامل تعیین انتظارات از کاشت ساقه مغز شنوایی، را پیش از عمل خواهید داشت. آگاهی از صدا ممکن است انتظاری منطقی باشد، اما بازشناسی گفتار مجموعه باز دور از انتظار است. شما به احتمال زیاد برای فهمیدن گفتار باید به نشانه‌های بینایی متکی باشید.
شما همچنین باید به برنامه توانبخشی گفتاری یا شنیداری پس از عمل پایبند باشید تا بیشترین بهره را از کاشت ساقه مغز شنوایی دریافت کنید.
هنگام عمل
شما تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و نباید متوجه انجام عمل جراحی شوید.
جراح برشی پشت گوش و روی سر شما ایجاد می‌کند. او حفره‌ای در جمجمه ایجاد می‌کند تا گیرنده کاشت ساقه مغز شنوایی را قرار دهد. سپس دستگاه را داخل آن قرار داده و شکاف را می‌بندد تا از حرکت دستگاه جلوگیری شود. پس از آن، الکترود را به وضعیت مناسب هدایت کرده و آن را با تکه‌ای تفلونی محکم می‌کند.
پس از عمل
شما 24 ساعت را در بخش مراقبت‌های ویژه می‌گذرانید. سپس، به بخش ریکاوری منتقل خواهید شد. شما قادر خواهید بود 3 روز بعد از عمل به خانه بروید.
دستگاه کاشت ساقه مغز شنوایی 6 هفته پس از عمل روشن می‌شود. وقتی کاشت ساقه مغز شنوایی فعال شود، شما برای عوارضی مانند تنگی گلو، ضربان قلب آرام و از دست دادن هشیاری مورد بررسی قرار خواهید گرفت.
برای چه کسانی مناسب است
کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است گزینه‌ای باشد برای کسانی که کاندید کاشت حلزون نیستند و سمعک هم برای آن‌ها کارایی ندارد. همچنین افرادی که عصب شنوایی آسیب‌دیده دارند یا با برداشت عصب شنوایی مواجه هستند، کاندیدای احتمالی می‌باشند.
اگر شما دچار نوروفیبروماتوزیس نوع 2 هستید، ممکن است تومور را روی عصب شنوایی تجربه کنید. در عمل جراحی برداشت این تومورها، جراح ممکن است عصب شنوایی را برش دهد یا کاملا بردارد. او ممکن است کاشت ساقه مغز شنوایی را هنگام همان جراحی و یا پس از مدتی انجام دهد.
کاشت ساقه مغز شنوایی به ندرت ممکن است گزینه ای برای افرادی باشد که:
- بدون عملکرد عصب شنوایی در هر دو گوش متولد شده‌اند.
- به ناشنوایی ناشی از ناهنجاری حلزون مبتلا هستند.
- به دلیل مننژیت، حلزون آسیب‌دیده دارند.
برای چه کسانی مناسب نیست
کاشت ساقه مغز شنوایی به جراحی مغز و اعصاب احتیاج دارد. این عمل به‌ندرت بر روی افرادی که کم شنوایی ناشی از نوروفیبروماتوزیس نوع 2 ندارند، انجام می‌شود. در سال 2000، سازمان غذا و دارو امریکا (FDA) کاشت ساقه مغز شنوایی را برای افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 تایید کرد.
مطالعه‌ای در سال 2019 بیان کرد که کاشت ساقه مغز شنوایی برای بیش از 1000 نفر سراسر جهان انجام شده است. این مطالعه همچنین نشان داد که بزرگترین جمعیت بالینی‌ای که ممکن است از کاشت ساقه مغز شنوایی بهره‌مند شوند، افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 می‌باشند. این کاشت به‌ندرت گزینه ای برای انواع دیگر کم شنوایی است.
هزینه کاشت ساقه مغز شنوایی
هزینه کاشت ساقه مغز شنوایی ممکن است توسط بیمه پوشش داده شود. بیمه‌گزاران خصوصی هم ممکن است هزینه عمل را تحت شرایط خاصی بسته به متن بیمه نامه پوشش دهند. برای مثال، آن‌ها ممکن است پوشش بیمه را به افراد بالای 12 سالی که به خاطر برداشت تومور ناشی از نوروفیبروماتوزیس نوع 2، کاشت ساقه مغز شنوایی دریافت می‌کنند، اختصاص دهند.
بیمه نامه خصوصی ممکن است هزینه گفتار درمانی لازم برای بهره‌مندی از کاشت ساقه مغز شنوایی را نیز پوشش دهد. همچنین این پوشش منوط به شرایطی است که به سیاست شما بستگی دارند.
مراجعه به پزشک
شما ممکن است بخواهید درباره کم شنوایی احتمالی با پزشک تماس بگیرید، اگر:
- اغلب از افراد می‌خواهید حرفشان را تکرار کنند.
- نمی‌توانید صدای ابزارآلات موسیقی فرکانس بالا مانند پیانو یا ویولن یا قطرات آب را بشنوید.
- صدای تلویزیون را نسبت به سایرین بلندتر می‌کنید.
- فکر می‌کنید افراد زمزمه می‌کنند.
اگر به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 مبتلا هستید یا ناشنوایی دارید، شنوایی‌شناس یا پزشک ممکن است به شما کمک کند در تشخیص این‌که آیا کاندیدای کاشت حلزون هستید یا کاندیدای کاشت ساقه مغز شنوایی.
خلاصه
کاشت ساقه مغز شنوایی گزینه‌ای برای افراد مبتلا به کم شنوایی ناشی از عصب شنوایی آسیب‌دیده یا بدون عملکرد می‌باشد. این کاشت، پیامی را به‌طور مستقیم از گیرنده صوتی خارجی به ساقه مغز می‌فرستد که گوش داخلی را دور می‌زند. کاشت ساقه مغز شنوایی می‌تواند مقداری درک صدا فراهم کند. برای دستیابی به حداکثر سودمندی کاشت ساقه مغز شنوایی، بهتر است پس از آن در جلسات توانبخشی گفتار درمانی شرکت کنید.
