آب داخل گوش معمولا به‌طور طبیعی خارج می‌شود. بااین‌حال، گاهی ممکن است فرد نیاز به استفاده از درمان‌های خانگی برای رفع انسداد گوش‌ها و کمک به خروج آب از گوش‌ها داشته باشد.
آب ممکن است پس از شنا یا دیگر فعالیت‌هایی که طی آن ممکن است آب وارد مجرای گوش شود، در گوش باقی بماند. کسی که آب در گوشش مانده است ممکن است احساس غلغلک یا خارش داشته باشد که از گوش تا فک یا حلق کشیده می‌شود. چنین فردی ممکن است مشکلات شنیداری نیز داشته باشند، ازجمله شنیدن صدا‌های به‌صورت خفه و گرفته.
معمولا به‌دلیل ساختار گوش و جرم گوش که خاصیتی ضد آب دارد، آب به‌خودی‌خود خارج می‌شود. اگر آب خارج نشود، ممکن است منجر به عفونت گوش خارجی شود که به آن گوش شناگر (swimmer’s ear) می‌گویند.
این مقاله شش توصیه برای خارج کردن ایمن آب از گوش و روش‌های اجتناب، پیشگیری، خطرات و زمان مراجعه به پزشک را مورد بحث قرار می‌دهد.
نکاتی برای خارج کردن آب از گوش
افراد می‌توانند چیز‌های مختلفی امتحان کنند تا به خروج آب از گوش یا خروج آلودگی‌های به‌دام‌افتاده در مایع داخل مجرای گوش کمک کند. اگر یک یا چند مورد از نکات زیر را امتحان کنند، ممکن است به حل مشکل کمک کند. متخصصان توصیه می‌کنند که افراد هیچ جسم خارجی وارد مجرای گوش نکنند. انجام این کار ممکن است باعث آسیب شود و یا با فشار دادن بیشتر جرم گوش به داخل مجرا گوش باعث بدتر شدن تراکم جرم گوش (سرومن) شود.
اگر مشکل بدتر شد یا برای چند روز ادامه داشت، فرد باید حتی پس از امتحان این روش‌ها، با پزشک مشورت کند.
-
تکان دادن لاله گوش
بسیاری از مردم زمانی که آب وارد گوششان می‌شود، به‌طور غریزی لاله گوش خود را حرکت می‌دهند یا می کشند. دراز کشیدن به یک طرف و ثابت ماندن برای چند دقیقه ممکن است به خارج شدن مایع از گوش کمک کند.
سر را خم کنید تا گوشی که آب واردش شده، به سمت پایین باشد. لاله گوش را با انگشت شست از پشت گوش بگیرید و به آرامی گوش را در همه جهات بکشید و تکان دهید. این کار ممکن است به تکان دادن آنچه داخل گوش است کمک کند و مسیری را برای خروج آب به‌دام‌افتاده ایجاد کند.
این کار ممکن است به تکان دادن قسمت‌های عمقی‌تر گوش طی این فرآیند کمک کند. سعی کنید خمیازه بکشید، فک را تکان دهید یا حرکات اغراق‌آمیز جویدن را با دهان انجام دهید تا به حرکت آب به سمت مجرا گوش خارجی کمک کنید و سپس لاله گوش را بکشید تا این فرآیند تمام شود.
اگر کسی حین کشیدن لاله گوش احساس درد کرد، این نشانه عفونت است و وقت آن است که با پزشک مشورت کند. اگر علت اصلی عفونت باشد، پزشک ممکن است برای پاک کردن عفونت، قطره‌های دارویی گوش تجویز کند.
علاوه بر تجویز قطره گوش، برخی از پزشکان ممکن است ساکشن (suction) گوش نیز انجام دهند. این کار شامل قرار دادن ابزاری نازک با حلقه‌ای کوچک در گوش برای تمیز کردن آن است. -
ایجاد خلاء
استفاده از کف دست‌ها برای ایجاد فشار معکوس در گوش و بیرون کشیدن آب با استفاده از مکش ایجادشده ممکن است عملی باشد.
سر را به یک سمت خم کنید تا گوشی که آب واردش شده، به سمت پایین باشد. دست خود را مثل کاسه کمی گود کرده و آن را روی گوش قرار دهید طوری که کف دست بیشتر گوش و مجرا گوش را بپوشاند. در این حالت، کف دست را به سمت گوش فشار دهید به‌طوری که گوش کمی به سر فشار داده شود و سپس دوباره دست را به حالت اول برگردانید. کف دست باید در حالی که به داخل گوش فشار می‌آورد، صاف شود و حین بازگشت به حالت اول، مجددا مانند کاسه گود شود. در زمان انجام این کار فرد باید در گوش خود احساس مکش و رهاسازی کند.
پس از چند بار انجام این کار، سر را به سمت پایین خم کنید تا مایع خارج شود. ممکن است به تکان دادن مجدد لاله گوش برای کمک به خروج آب کمک کند. -
استفاده از کمپرس گرم
حوله یا پارچه ضخیمی را در آب گرم خیس کنید و آب اضافی آن را بگیرید. مطمئن شوید که حوله خیلی داغ نباشد، زیرا ممکن است باعث سوختگی یا سوزش گوش شود.
کمپرس گرم ممکن است به تسکین بافت‌های گوش و کاهش احتقان در آن قسمت کمک کند. حوله را تا کنید و سر را کج کنید و گوش را روی کمپرس قرار دهید. چند دقیقه در همین حالت استراحت کنید، اجازه دهید گرما گوش را ریلکس کند و خارج شدن آب از گوش را تسهیل نماید.
استفاده از روش‌های دیگر مانند خمیازه کشیدن یا کشیدن گوش نیز ممکن است پس از گرم شدن گوش، به افزایش خروج آب از گوش کمک کند. -
تبخیر آب به‌دام‌افتاده
برخی افراد ممکن است تصمیم بگیرند آب اضافی موجود در مجرا گوش را با استفاده از هوای سشوار تبخیر کنند. برای انجام این کار، سر را روی حوله یا بالش قرار دهید طوری که گوشی که آب واردش شده، رو به سشوار باشد.
سشوار را روی پایین‌ترین درجه قرار دهید و آن را در فاصله‌ی حداقل ۳۰ سانتی‌متری از سر نگه دارید. لاله گوش را بکشید تا باز شود و هوای بیشتری به داخل گوش هدایت شود. حتما این کار را در اتاقی تمیز و عاری از گرد و غبار، مو یا سایر آلودگی‌هایی که ممکن است وارد گوش شوند انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که سشوار به اندازه کافی دور باشد تا فشار هوا یا صدای موتور دستگاه به ساختار‌های ظریف گوش آسیب نرساند. -
درمان‌های خانگی
الکل و سرکه ممکن است در ترکیب با هم به آلودگی‌ها و رطوبت از گوش کمک کنند. الکل ممکن است به تبخیر آب کمک کند. الکل و سرکه می‌توانند به از بین بردن باکتری‌های موجود در گوش و از بین بردن جرم گوش یا سایر تجمعات مسدودکننده گوش کمک کنند.
با مخلوطی مساوی از الکل و سرکه سفید، محلولی درست کنید. پس از ترکیب، سر را طوری کج کنید که گوشی که آب واردش شده رو به بالا باشد و چند قطره آن را داخل گوش بریزید. به آرامی قسمت بیرونی گوش را مالش دهید و با ماساژ، مایع را به جای خود هدایت کنید. اجازه دهید حدود ۳۰ ثانیه در گوش بماند و سپس روی حوله یا داخل سینک تخلیه شود. گوش خارجی را تمیز و خشک کنید.
افرادی که مشکلات گوش، مانند عفونت گوش، پارگی پرده گوش، یا بریدگی‌های باز در گوش، دارند نباید از این درمان‌ها استفاده کنند.
افراد همچنین می‌توانند از روغن زیتون گرم برای جلوگیری از عفونت گوش و خروج آب از گوش استفاده کنند. چند قطره از روغن را مستقیم داخل گوش بریزید و چند دقیقه به یک طرف دراز بکشید. بنشینید، سر را کج کنید و اجازه دهید مایع بیرون بیاید. -
هیدروژن پراکسید رقیق‌شده
محلول‌های هیدروژن پراکسید (hydrogen peroxide) ممکن است به خارج کردن جرم و آلودگی‌هایی که مسیر مجرای گوش را مسدود می‌کنند و ممکن است آب را به دام بیندازند و مشکل ایجاد کنند، کمک کند. جرم گوش برای به دام انداختن آلودگی‌ها و ذرات مانده در گوش لازم است، اما ممکن است متراکم و باعث انسداد شود یا آب را پشت جرم حبس کند.
چندین قطره گوش بدون نسخه (OTC) هیدروژن پراکسید را با سایر مواد ترکیب می‌کنند تا به رفع انسداد جرم گوش چسبناک یا متراکم و سایر مایعات گیرکرده در مجرا کمک کند. محلول هیدروژن پراکسید رقیق‌شده نیز ممکن است به پاکسازی مجرای گوش کمک کند. برای تهیه محلول، هیدروژن پراکسید ۳% (غلظتی که محققان برای خارج کردن جرم گوش توصیه می‌کنند) را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید.
سر را خم کنید تا گوشی که آب واردش شده رو به بالا باشد. ۲ تا ۳ قطره از محلول را در گوش بریزید و بگذارید چند دقیقه بماند. به آرامی سر را بچرخانید، اجازه دهید آنچه در گوش است روی حوله یا سینک تخلیه شود و گوش خارجی را خشک کنید.
پزشکان توصیه می‌کنند از هیدروژن پراکسید زیاد استفاده نکنید.
علاوه بر این، برخی افراد نباید از هیدروژن پراکسید در گوش خود استفاده کنند، ازجمله کسانی که:
- به‌تازگی جراحی گوش انجام داده‌اند
- در پرده گوششان لوله تهویه گذاشته شده است
- بریدگی‌های باز در مجرای گوش خود دارند
- احتمال دارد پرده گوششان پاره باشد
- احتمال عفونت گوش داشته باشند
هرکس درمورد وضعیت خود مطمئن نیست، باید پیش از استفاده از هیدروژن پراکسید در گوش خود با پزشک مشورت کند.
آنچه برای خارج شدن آب از گوش نباید انجام دهید
نکات کلی وجود دارد که هنگام خارج کردن آب از گوش باید در نظر بگیرید.
نباید‌ها و ممنوعیت‌های خاصی وجود دارد، ازجمله:
- قرار دادن اشیا در مجرای گوش، مانند گوش‌پاک‌کن، گیره کاغذ یا سنجاق
- وارد کردن انگشتان یا ناخن‌ها در گوش
- بسیار نزدیک کردن گوش به سشوار، پنکه یا چیز‌هایی که هوا را وارد گوش می‌کنند، زیرا صدا یا فشار ممکن است به ساختار‌های ظریف گوش آسیب برساند
اگر کسی از قبل عفونت گوش، پارگی پرده گوش یا لوله تهویه در گوش داشته باشد، نباید هیچ یک از روش هایی را که شامل استفاده از قطره گوش می‌شود، استفاده کند.
پیشگیری از به دام افتادن آب
نکات کلی برای کمک به جلوگیری از ماندن آب در گوش عبارتند از:
- استفاده از کلاه، گوش‌گیر یا قالب‌های گوش هنگام حمام کردن یا شنا کردن
- اجتناب از فرو بردن سر در آب
- استفاده از حوله خشک برای تمیز کردن قسمت بیرونی گوش پس از بیرون آمدن از آب
- اجتناب از استفاده طولانی مدت از هدفون یا هندزفری هنگام تعریق، مثلا هنگام تمرینات سنگین
- صحبت با پزشک درمورد تجمع مداوم جرم و نحوه تمیز نگه داشتن گوش‌ها
بااین‌حال، مسدود کردن گوش با پنبه و وازلین هنگام دوش گرفتن برای ایجاد مانعی دربرابر آب، ایمن‌ترین، مطمئن‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین درمان است.
افرادی که ورزش‌های آبی انجام می‌دهند، شنا می‌کنند یا اغلب در آب هستند ممکن است از گوش‌گیر استفاده کنند. خشک کردن کامل و تکان دادن سر از یک طرف به طرف دیگر پس از خارج شدن از آب نیز ممکن است به تخلیه آب از گوش کمک کند.
خطرات وجود آب در گوش
اگر آب برای مدت طولانی در گوش بماند، ممکن است فرد دچار عفونت شود. عفونت به‌طور کلی به این دلیل رخ می‌دهد که باکتری‌های موجود در گوش یا آب مکان‌ایده‌آلی برای تکثیر دارند که منجر به پاسخی در بدن می‌شود که باعث ایجاد علائم می‌گردد.
اگر افراد در آبی که دارای سطح بالایی از باکتری است، مانند دریاچه، شنا کنند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به گوش شناگر (اوتیت خارجی حاد) باشند. استخر‌ها و اسپا‌ها ایمن‌تر هستند، زیرا معمولا قوانینی درمورد بررسی مرتب سطح pH و باکتری‌ها دارند.
احتمال ابتلا به گوش شناگر برای افرادی که قبلا بیماری مزمن پوستی که بر گوش تاثیر می‌گذارد داشته‌اند، مانند پسوریازیس یا اگزما افزایش می‌یابد.
گوش مکانیسم‌های دفاعی مختلفی برای محافظت دربرابر عفونت‌ها دارد، اما برخی مسائل می‌توانند شرایط‌ایده‌آلی برای عفونت ایجاد کنند، ازجمله:
- رطوبت بیش از حد در گوش
- خراش یا بریدگی در مجرای گوش
- آلرژی به محصولات مو یا جواهرات
برخی از پزشکان توصیه می‌کنند افراد مبتلا به گوش شناگر هنگام شنا از گوش‌گیر استفاده کنند و پس از آن گوش‌ها را با سشوار یا حوله کاملا خشک کنند.
عفونت و سایر عوارض
اگر عفونت ایجاد شود، فرد ممکن است خارش شدید و درد فزاینده تجربه کند. گوش ممکن است آنقدر دردناک شود که نتوان آن را لمس کرد. فرد همچنین ممکن است ترشح مایع یا چرک را تجربه کند. عفونت شدید ممکن است منجر به تب، تورم غدد لنفاوی در گردن و درد در صورت، گردن یا کنار سر شود.
برخی افراد عفونت‌های مکرر گوش (اوتیت خارجی مزمن) را تجربه می‌کنند و ممکن است کم شنوایی موقت رخ دهد. وقتی عفونت برطرف می‌شود، شنوایی معمولا بهبود می‌یابد. در موارد نادر، گوش شناگر درمان‌نشده ممکن است منجر به آسیب استخوان و غضروف یا اوتیت خارجی بدخیم شود. در برخی موارد، عفونت‌های گوش درمان‌نشده می‌تواند به قاعده جمجمه یا اعصاب جمجمه‌ای گسترش یابد.
برای ارزیابی گوش شناگر، پزشک قرمزی و تورم در مجرای گوش را بررسی می‌کند و از فرد می‌پرسد که آیا دردی حس می‌کند یا خیر.
پزشک همچنین ممکن است از هرمایع یا ترشح غیرطبیعی در گوش نمونه‌برداری کند (کشت گوش) تا وجود باکتری یا قارچ را درصورت وجود عفونت‌های مکرر یا شدید بررسی کند.
مراجعه به پزشک
اگر مشکل به مدت چند روز ادامه داشت یا هرنقطه‌ای از گوش دردناک و ملتهب شد، فرد باید با پزشک صحبت کند زیرا این مسئله نشانه عفونت است.
اگر عفونت گوش به‌درستی درمان نشود، ممکن است جدی شود. اگر درد شدید است یا بیمار تب دارد، فوری با پزشک مشورت کنید. در موارد زیر ممکن است لازم باشد با متخصص گوش مشورت کنید:
- عفونت گوش، ۱۴-۱۰ روز پس از استفاده از قطره گوش آنتی‌بیوتیک از بین نرفته است
- شخص شنوایی خود را از دست داده است
- عفونت‌ها به‌طور مداوم تکرار می‌شوند
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا (CDC) همچنین توصیه می‌کند که افراد سعی نکنند جرم را از گوش خود خارج کنند، زیرا این جرم گوش است که به محافظت از گوش دربرابر عفونت کمک می‌کند. هرکسی که فکر می‌کند جرم، مجرای گوشش را مسدود کرده است، باید با پزشک صحبت کند.
خلاصه
ممکن است پس از حمام کردن یا شنا، آب در گوش فرد گیر کند. چندین روش ساده برای کمک به خروج این آب از گوش وجود دارد. برخی از تلاش‌ها، مانند استفاده از گوش‌گیر مخصوص شناگران، می‌تواند به جلوگیری از گیر افتادن آب در گوش کمک کند.
خارج کردن آب از گوش ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به عفونت کمک کند و به گوش اجازه دهد همان‌طور که باید کار کند. هرکسی که نتواند ظرف چند روز آب را از گوش خود خارج کند یا علائم دیگری از عفونت را همراه با این علامت تجربه کند، باید با به پزشک متخصص گوش مراجعه کند.
