محققان در تلاشند که با علل بیولوژیکی کم شنوایی مقابله کنند- نه فقط عوارض آن.
دانشمندان به دنبال تولید اولین دارو برای درمان کم شنوایی هستند.
اکنون روش‌های اصلی درمان کم شنوایی استفاده از سمعک و کاشت حلزون است. این وسایل الکترونیک کمک می‌کند به بسیاری از افرادی که به علت پیرگوشی، سر و صدای بلند، اختلال ژنتیکی یا مصرف داروهای اتوتوکسیک کم شنوا شده‌اند. اما همان‌طور که می‌دانید، هیچ‌کدام از این روش‌های درمانی علل بیولوژیکی کم شنوایی را معالجه نکرده و با آن‌ها مقابله نمی‌کند. در مقابل، چندین داروی جدید آزمایشگاهی فقط هدف‌شان انجام این کار است.
بسیاری از این تلاش‌ها هنوز در مراحل اولیه است. اما چند دارو و روش درمانی اکنون در مرحله آزمایش‌های بالینی قرار دارد و محققان می‌گویند که پیشرفت خوبی در درک ژنتیک کم شنوایی و نحوه عملکرد گوش داشته‌اند.
روش‌هایی که شرکت‌های بیوتکنولوژی و محققان دانشگاهی استفاده می‌کنند؛ شامل ژن درمانی و داروها برای تحریک فرایند رشد سلول‌های حسی جدید در گوش است.
فرانک لین (Frank Lin)، استاد گوش و حلق و بینی، سلامت روان و اپیدمیولوژی در دانشگاه جان هاپکینز (Johns Hopkins) می‌گوید: «پتانسیل دارو درمانی فوق‌العاده است.»
براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، 466 میلیون نفر در سراسر جهان کم شنوایی دارند، ازجمله 34 میلیون کودک. بر اساس مقاله سال 2017 در مجله پزشکی Lancet، كودكان دارای کم شنوایی شدید تا عمیق، سواد كمتری نسبت به همسالان خود دارند و تحصیلات آن‌ها به میزان زیادی تحت تاثیر کم شنوایی قرار می‌گیرد.
کم شنوایی کم‌وبیش با گذشت زمان برای همه اتفاق می‌افتد و با هر دهه از زندگی احتمال پیشرفت آن بیشتر میشود. طبق اعلام موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی امریکا، حدود 2% از بزرگسالان در سنین 45 تا 54 سالگی مبتلا به کم شنوایی می‌شوند. این میزان در افراد 65 تا 74 سال به حدود 25% و در افراد 75 سال و بالاتر به حدود 50% می‌رسد.
یکی از روش‌های شرکت‌های بیوتکنولوژی برای درمان کم شنوایی در کودکان استفاده از ژن سالم برای جایگزینی با ژن معیوب (علت ناشنوایی) است. مانی سیمونز (Manny Simons)، مدیر اجرایی آکوئوس (Akouos) مستقر در بوستون گفت: محققان حدود 150 ژن را شناسایی کرده‌اند که در صورت جهش منجر به کم شنوایی می‌شوند.
آکوئوس در حال تحقیق در زمینه ژن درمانی برای نوزادانی است که در بدو تولد به دلیل نسخه‌های معیوب ژنی به‌نام اتوفرلین (otoferlin) مبتلا به کم شنوایی شده‌اند. جراحان برای این کار از ویروسی مصنوعی که حامل ژن اتوفرلین طبیعی است، استفاده می‌کنند. ویروس سلول‌های موئی حسی را آلوده می‌کند و به ژن اجازه می‌دهد هسته‌های خود را وارد کند. این سلول‌های موئی که دارای ژن اتوفرلین کُنشی هستند، می‌توانند ارتعاشات صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کرده و به مغز ارسال کنند.
این شرکت امیدوار است که یک‌‌بار برای همیشه کودکان مبتلا به کم شنوایی را بدون سمعک یا کاشت حلزون درمان کند. دکتر سیمونز می‌افزاید: آزمایش‌های بالینی از سال 2021 آغاز میشود. «امید ما این است که بتوانیم شنوایی فیزیولوژیک واقعی (که به‌حالت طبیعی خیلی نزدیک است) را به این کودکان بازگردانیم.»
لارنس لوستیگ (Lawrence Lustig) که استاد Howard W. Smith و رئیس بخش جراحی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا و بیمارستان پرستیبی (Presbyterian) نیویورک است، می‌گوید امکان اصلاح تاثیرات ژن‌های معیوب (مانند تحقیقات آکوئوس) در ژن درمانی وجود دارد.
دکتر لوستیگ می‌گوید: «این نوید تاحدی واقعیت دارد.» «اگر بتوانید به کودک دارای کاشت حلزون به روش دیگری شنوایی طبیعی بدهید، فکر میکنم بهبود بیشتری در شنوایی مشاهده خواهید کرد.»
یکی از درمان‌های در حال پیشرفت برای کم شنوایی کودکان، ژن درمانی است، تقریباً 150 ژن شناخته‌شده است که در صورت جهش می‌تواند باعث ایجاد کم شنوایی شود. چگونه این مورد در مورد ژنی به‌نام اتوفرلین کار می‌کند:
- ویروس مصنوعی که دارای نسخه سالم از ژن اتوفرلین است، به قسمتی از ساختار گوش به‌نام دریچه گرد (round window) تزریق میشود.
- مایعی که ویروس را منتقل می‌کند با سلول‌های موئی حسی در گوش داخلی که برای شنوایی لازم هستند، در تماس است. ویروس سلول‌های موئی را آلوده می‌کند و به ژن سالم اجازه می‌دهد هسته‌های خود را وارد کند.
- سلول‌های موئی حسی دارای ژن طبیعی اتوفرلین، اکنون می‌توانند وظیفه خود را در تبدیل ارتعاشات صوتی به سیگنال‌های الکتریکی و انتقال آن‌ها به مغز انجام دهند.
منبع: شرکت آکوئوس
در برخی از افراد، کاهش شنوایی جزو عوارض برخی از داروهای شیمی درمانی است که در درمان سرطان استفاده می‌شوند. بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2017 در Nature Communications منتشر شده است، پس از درمان با سیس‌پلاتین (cisplatin)، تقریباً 80% از بزرگسالان و حداقل 50% از کودکان دچار کم شنوایی دائمی می‌شوند.
شرکت Decibel Therapeutics مستقر در بوستون در حال بررسی دارویی در آزمایش‌های بالینی است که ممکن است مانع از کم شنوایی ناشی از سیس‌پلاتین شود، بدون این‌که توانایی سیس‌پلاتین در مبارزه با سرطان را مختل کند.
داروی این شرکت، برای تزریق داخل گوش میانی پیش از شروع درمان با سیس پلاتین برای پیشگیری از مرگ سلول‌های حیاتی گوش داخلی با سیس‌پلاتین تولید شده است. شرکت Decibel که قبلا این دارو را برای افراد داوطلب سالم آزمایش کرده بود، اولین مطالعه خود در مورد درمان بزرگسالان تحت درمان با سیس‌پلاتین را آغاز کرده است.
استیون هولتزمن (Steven Holtzman)، مدیر عامل شرکت Decibel می‌گوید: «ما مهاجمان را قبل از ورود به شهر متوقف می‌کنیم.»
پائولا کوب (Paula Cobb)، مدیر اجرایی شرکت می‌گوید: شرکت Decibel در ابتدا روی بزرگسالان متمرکز است، زیرا شیوع سرطان در آن‌ها بیشتر است و بیشترین سیس‌پلاتین را دریافت می‌کنند. او می‌گوید پس از اثربخشی در بزرگسالان، این فن‌آوری‌ها و روش‌ها برای کمک به درمان کودکان در نظر گرفته خواهد شد.
کی چانگ (Kay Chang)، استاد جراحی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد (Stanford) می‌گوید، تصور می‌کند مکانیسم داروی شرکت Decibel درست است. اما دکتر چانگ می‌افزاید، انجام درمان با تزریق دارو به گوش میانی كودكان دشوار است، زیرا بیشتر آن‌ها قادر به آرام نشستن در هنگام اجرای این روش نیستند. به گفته وی، كودكان معمولا پیش از هر دوره درمان با سیس‌پلاتین، نیاز به بیهوشی عمومی دارند كه این امر عملی نیست.
برای کودکان، «اگر شرکتDecibel بتواند با شرکتی که روش بهتری در این مورد ارائه می‌دهد، همکاری کند، من فکر میکنم آن‌ها بتوانند خیلی خوب عمل کنند.»
داروی دیگر، شکل مایع d-methionine، ریزمغذی موجود در غذاهایی مانند پنیر و ماست است. این دارو با خنثی کردن مولکول‌های مضر که رادیکال‌های آزاد نام دارند، ممکن است از سیستم شنوایی در برابر کم شنوایی ناشی از سر و صدا محافظت کند. به‌تازگی در آزمایشی بالینی که وزارت دفاع ایالات متحده انجام داده، این موضوع را بررسی کردند که آیا این ترکیب می‌تواند از کم شنوایی و وزوز گوش پیش، حین و پس از آموزش با تفنگ M16 جلوگیری کند.
کاتلین کمپبل (Kathleen C.M. Campbell)، شنوایی‌شناس و استاد پژوهش در دانشکده پزشکی دانشگاه ایلینویز جنوبی (Southern Illinois) که نسخه دارویی d-methionine را تهیه کرده است، می‌گوید که او نسخه آزمایش بالینی را برای انتشار آماده می‌کند و هم‌اکنون نمی‌تواند نتایج را مورد بحث قرار دهد.
محققان همچنین قصد دارند سلول‌های موئی حسی گوش داخلی که آسیب‌دیده یا کشته شده‌اند را ترمیم کنند.
رابرت جکلر (Robert Jackler)، رئیس گروه جراحی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد می‌گوید: پرندگان، ماهی‌ها، خزندگان و دوزیستان خودبه‌خود سلول‌های موئی را بازسازی می‌کنند، اما در انسان این اتفاق نمی‌افتد.
او می‌گوید ممکن است روش درمانی موثری برای بازسازی سلول‌های موئی در انسان پیدا شود، اما به‌زودی این اتفاق نمی‌افتد. وی می‌گوید، برای تحقق این امر باید دانش سریع‌تر پیشرفت کند.
دکتر جكلر می‌گوید: «من اطمینان دارم كه این اتفاق می‌افتد، و احتمالا زودتر از موقع، اما براساس آن‌چه كه امروز می‌بینم، نه در كوتاه‌مدت.»
شرکت‌های بیوتکنولوژی در حال مطالعه روی انواع داروهای ترمیمی هستند و امیدوارند در سال‌های آینده این داروها موثر واقع شوند. شرکت Rinri Therapeutic بر روی درمان کم شنوایی به دلیل آسیب به اعصاب حسی گوش تحقیق می‌کند. درمان آن شامل پیوند سلول‌های جدید در گوش داخلی است که به آن پیش‌ساز عصبی اتیک (otic) گفته میشود. طبق گفته مدیرعامل این شرکت سیمون چندلر (Simon Chandler) در مطالعات حیوانی شرکت Riniri نشان داده که این سلول‌ها پس از پیوند، در سلول‌های عملکردی گوش که ضعف شنوایی را برمی‌گردانند، رشد می‌کنند. به گفته وی، آزمایش‌های بالینی روی انسان از سه تا چهار سال دیگر آغاز میشود.
شرکت Frequency Therapeutics در صدد تولید سلول‌های جدید موئی با روشی است که برای فعال‌سازی سلول‌های پیش‌ساز در گوش داخلی ایجاد شده است. در ماه آوریل، کمپانی بیوتکنولوژی Woburn اظهار کرد: در آزمایش بالینی پیشرفت در عملکرد شنوایی بیماران متعددی که در مراحل اولیه استفاده از دارو قرار دارند، مشاهده کرده است. شرکت Frequency در اواخر ماه اوت گفت که در حال آماده‌سازی برای شروع تحقیقات بالینی در مرحله میانی است، اما از اظهار‌نظر درباره این موضوع برای این مقاله خودداری کرد.
درهمین‌حال شرکت Audion Therapeutics B.V مستقر در آمستردام، روی ترکیبی کار می‌کند که مجوز آن تحت اجازه رسمی Eli Lilly & Co قرار دارد و موسوم به مهارکننده گاما سکرتاز است. به گزارش Audion، در حیوانات، داروهای این گروه توانسته‌اند تغییر شیمیایی را فعال کنند تا سلول‌های حسی جدید از سایر سلول‌های موجود در گوش داخلی به‌نام سلول‌های پشتیبان تولید شوند و شنوایی را بهبود بخشد. این شرکت در حال آزمایش دارو در مطالعات بالینی میان مرحله‌ای در اروپا است.
آن شیلدر (Anne G.M. Schilder)، استاد گوش و حلق و بینی در کالج دانشگاهی موسسه گوش لندن می‌گوید که در روش Audion نوید را می‌بیند و به‌طور کلی پتانسیل قابل‌توجهی برای درمان دارویی کم شنوایی می‌بیند. دکتر شیلدر، که همچنین مدیر تحقیقات شنوایی در بیمارستان‌های دانشگاه کالج لندن است، می‌گوید که او آزمایشات بالینی شرکت Audion با بودجه عمومی را با سِمت محقق رهبری می‌کند و هیچ رابطه مالی با شرکت ندارد.
دکتر شیلدر می‌گوید: «اگر این روش‌های درمانی موثر باشند، آن‌ها می‌توانند روش بهبود شنوایی را به‌طور اساسی تغییر دهند.»
به گفته تاتجانا پیوتروسکی (Tatjana Piotrowski)، پژوهشگر مؤسسه تحقیقات پزشکی Stowers در کانزاس (Kansas)، که در زمینه بازسازی سلول‌های موئی در گورخرماهی (zebrafish) تحقیق می‌کند، برای اثربخشی درمان‌های احیاکننده سلول‌های موئی مجبور به غلبه بر انواع چالش‌های فنی هستند. برای مثال سلول‌ها باید با دوام باشند، به‌درستی آرایش‌یافته و به اعصابی که سیگنال‌ها را به مغز منتقل می‌کنند، متصل شوند.
دکتر پیوتروسکی می‌گوید: «به‌طور کلی، من خوش‌بین هستم که آن را کشف خواهیم کرد.»
با تشکر. لطفا در این زمینه ها بیشتر اطلاع رسانی کنید
سلام و وقت‌بخیر
چشم… حتما.
سلام خسته نباشید با توجه به گفته های بالا یعنی سال ۱۴۰۳ آزمایش های بالینی بر روی انسان در درمان درمان کم شنوایی انجام می شود؟ممنون میشم جواب بدین
سلام و وقت‌بخیر
براساس اطلاعات ارائه شده در مقاله بله، ولی ما اطلاعات دقیقی در این مورد نداریم.
واقعا خیلی عالی و قابل تحسین است، لطفا بیشتر اطلاع رسانی کنید ممنون
سلام و وقت‌بخیر
ممنون از شما، چشم.
با خواندن این مطلب ، خیلی به زندگی امیدوار شدم چون گوش سمت راست خودم سه سال قبل به علت آسیب وارده به حسگر مویی دچار کم شنوایی حسی عصبی و وزوزگوش شد، لطفا بنده را از فرآیند آزمایشات بالینی و اثر بخشی این داروها مطلع فرمایید.ضمنا اگر در ایران فرآیندهای درمانی خاصی در این زمینه هست اطلاع رسانی نمایید. باتشکر
سلام و وقت‌بخیر
چشم… ازطریق همین صفحه اطلاع‌رسانی خواهد شد. اکنون، داروی خاصی برای درمان کم شنوایی حسی‌عصبی در دسترس نیست، تحقیقات در این زمینه در حال انجام است.
ممنون از این مقاله مهم، اگر ناشنوایی درمان شود میلیون انسان سالها در خاموشی و از جامعه دور هستند، نجات خواهند یافت خبر تون عالی بود ممنون
واقعا خبر امیدوار کننده ای هست خسته شدیم از کم شنوایی تازه بنده کم شنوایی خفیفی دارم در گوش چپم وای به حال کسانی که کم شنوایی بیشتری دارن امیدوارم این مشکل برطرف بشه
سلام اگه واقعا این اتفاق بیفته عااالیه من عصبی میشم وقتی یکی باهام صحبت میکنه زیاد نمیشنوم
ایا داروهای گیاهی هیچ کمکی نمیکنند؟ ممنون میشم یا با ورزش بخصوصی از اطلاع رسانی شما تشکر میکنم
سلام و وقت‌بخیر
خیر.
سلام وقت بخیر کی دارو کم شنوایی کشف میشود ؟ ممنون میشم جواب بدید
سلام آیاطب سوزنی برای درمان صداهای گوش وکاهش شنوایی موثرهست ?
درصورت اطلاعات دراین زمینه ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام و وقت‌بخیر
خیر، موثر نیست. اکنون وزوز گوش و کم شنوایی حسی‌عصبی درمان قطعی ندارند.
سلام وقت بخیر ، به نظر شما استفاده از سمعک و ماسکر برای افت شنوایی ۱۵ درصد که دچار وزوز گوش هستش تاثیری داره ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام .. وقت بخیر آیا به روز ترین تحقیقات در این مورد رو دوباره داخل سایتتون به روز رسانی میکنید ..
سلام و وقت‌بخیر
بله.
سلام و وقت بخیر
این تحقیقات نتایج یا بروزرسانی جدید داشته تو این مدت یا خیر؟
همچنین منابع این مقاله را هم اگر ممکن است ذکر بفرمایید
با تشکر