کم شنوایی ممکن است تجربه ناامیدکننده‌ای باشد که ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد. تقریبا نیمی از افراد بالای ۶۰ سال کم شنوایی دارند. این نگرانی وجود دارد که کم شنوایی ممکن است منجر به سایر مشکلات سلامتی نیز شود. تحقیقات نشان می‌دهند که کم شنوایی ممکن است عامل خطری برای بیماری زوال عقل (dementia)، به‌ویژه برای افراد بین ۴۵ تا ۶۴ سال است.
این مقاله ارتباط بین کم شنوایی و از دست دادن حافظه، عوامل خطر، پیشگیری و زمان مراجعه به پزشک را مورد بحث قرار می‌دهد.
کم شنوایی و از دست دادن حافظه
شواهد فزاینده‌ای از ارتباط بین کم شنوایی و از دست دادن حافظه وجود دارد. مطالعه‌ای به‌تازگی نشان داد که کم شنوایی خفیف خطر ابتلا به زوال عقل را دو برابر می‌کند، کم شنوایی متوسط خطر ابتلا به زوال عقل را سه برابر می‌کند و احتمال ابتلا به زوال عقل در افراد با کم شنوایی شدید پنج برابر بیشتر از افراد بدون کم شنوایی است.
مطالعات دیگری نیز درباره ارتباط بین کم شنوایی و زوال عقل، ارتباط بین این دو عامل را نشان می‌دهند. اگرچه هر یک از مطالعات از روش‌های ارزیابی متفاوتی استفاده کردند، اما دریافتند که کم شنوایی به‌وضوح با بروز بیشتر زوال عقل در افراد مسن مرتبط است.
زوال عقل اصطلاحی است که برای توصیف کاهش حافظه، حل مساله، زبان و دیگر توانایی‌های شناختی استفاده می‌شود. این موارد می‌توانند آن‌قدر شدید شوند که در زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند. شایع‌ترین نوع زوال عقل، بیماری آلزایمر است.
برخی از علائم زوال عقل عبارتند از:
• از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت
• مشکل در به خاطر سپردن قرار‌ها و کار‌ها
• غرق در افکار شدن و به‌یاد نیاوردن چرایی آن
• فراموش کردن برنامه‌ریزی یا خوردن وعده‌های غذایی
• فراموش کردن پرداخت قبوض
برخی از کارشناسان بر این باورند که کم شنوایی ممکن است به از دست دادن حافظه یا دیگر مشکلات شناختی به دلیل کاهش فعالیت و انحطاط مراکز شنوایی مغز منجر شود.
عوامل خطر آلزایمر
بیماری آلزایمر ۶۰ تا ۸۰ درصد از کل موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد. این مورد قسمت عادی افزایش سن نیست.
آلزایمر پیشرونده است، به این معنا که با گذشت زمان بدتر می‌شود. این بیماری می‌تواند با علائم خفیف شروع شود، اما با پیشرفت آن به مراحل بعدی، این بیماری باعث می‌شود افراد از محیط اطراف خود بی‌اطلاع شوند یا نتوانند به گفتگو ادامه دهند.
عوامل خطر آلزایمر عبارتند از:
• سن بالا
• ژنتیک
• داشتن آسیب مغزی تروماتیک (آسیبی که باعث اختلال عملکرد مغزی می‌شود)
• بیماری عروقی (وضعیت غیرطبیعی عروق خونی)
• عفونت یا نقص سیستم ایمنی
• استرس محیطی
مهم‌ترین عامل خطر ابتلا به آلزایمر بالا رفتن سن است. بیشتر افراد مبتلا به آلزایمر بالای ۶۵ سال سن دارند. بااین‌حال، آن ممکن است افراد جوان‌تر را تحت تاثیر قرار دهد.
کم شنوایی
به کم شنوایی که با افزایش سن رخ می‌دهد، پیرگوشی می‌گویند. آن یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که با افزایش سن افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علت کم شنوایی مرتبط با افزایش سن بیشتر به دلیل تغییراتی در گوش داخلی در طول زمان است. همچنین می‌تواند ناشی از مسائل دیگری باشد که با مسیر‌های عصبی از گوش به مغز تداخل می‌کنند.
برخی از بیماری‌های سلامتی که در افراد مسن شایع‌تر است، مانند دیابت، سکته مغزی یا فشار خون بالا نیز می‌توانند به کم شنوایی کمک کنند.
کم شنوایی در افراد مسن ممکن است باعث مشکلاتی مانند:
• مشکل در برقراری ارتباط با عزیزان، که منجر به احساس انزوا می‌شود
• ناتوانی در شنیدن اعلان‌هایی مانند زنگ در، هشدار یا صدای گوشی‌های هوشمند
• عدم درک دستورالعمل‌های پزشک یا مراقب
کم شنوایی عامل مهمی در انزوای اجتماعی افراد مسن است. هرچه کم شنوایی بدتر باشد، افراد از نظر اجتماعی بیشتر احساس انزوا می‌کنند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به‌دلیل کم شنوایی انزوای اجتماعی را تجربه می‌کنید، با پزشک خود در مورد درمان آن صحبت کنید.
درمان کم شنوایی
کم شنوایی مرتبط با افزایش سن یا پیرگوشی قابل بازگشت نیست. اما خوشبختانه درمان‌هایی مانند سمعک برای بهبود شنوایی وجود دارند.
مطالعه‌ای نشان داد که درمان کم شنوایی، عامل خطر قابل‌تغییری برای ابتلا به زوال عقل است. بااین‌حال، ممکن است افراد مستعد ابتلا به زوال عقل نیز در معرض خطر بالاتری برای کم شنوایی باشند.
سمعک
سمعک‌ها وسایل الکترونیکی کوچکی هستند که داخل یا دور گوش قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها می‌توانند به افراد مبتلا به کم شنوایی کمک کنند تا در زندگی خود حضور فعال‌تری داشته باشند و روابط اجتماعی بهتری داشته باشند.
بیشترسمعک‌ها حاوی میکروفون، تقویت‌کننده و بلندگو هستند. آن‌ها درک آنچه در اطراف اتفاق می‌افتد را برای افراد کم شنوا آسان‌تر می‌کنند. متاسفانه، بسیاری از افرادی که می‌توانند از سمعک استفاده کنند، از آن استفاده نمی‌کنند.
انواع مختلف سمعک عبارتند از:
• سمعک پشت گوشی
• سمعک داخل گوشی
• سمعک نامرئی که کاملا داخل مجرای گوش قرار می‌گیرد
سمعک می‌تواند به یکی از دو روش عمل کند:
• آنالوگ: این نوع سمعک امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل و سپس آن‌ها را تقویت می‌کند.
• دیجیتال: این نوع سمعک امواج صوتی را به کد‌های عددی تبدیل می‌کند و سپس آن‌ها را تقویت می‌کند.
برای دریافت سمعک باید به شنوایی‌شناس (متخصصی که در سلامت شنوایی تخصص دارد) مراجعه کنید. شنوایی‌شناس تعیین می‌کند که کدام مدل برای شما مناسب است. مواردی که باید در نظر بگیرید عبارتند از:
• سبک زندگی شما
• نوع کم شنوایی شما
• چقدر کم شنوایی شما شدید است
• آیا کم شنوایی در یک گوش است یا هر دو
• بودجه شما
پیشگیری
راه‌های زیادی برای پیشگیری از کم شنوایی ناشی از نویز وجود دارد که می‌تواند به کم شنوایی ناشی از پیرگوشی کمک کند. با شنوایی‌شناس خود درباره قرار گرفتن در معرض صدای بلند چگونه می‌تواند باعث کم شنوایی دائمی‌شود و چگونه می‌توانید از شنوایی خود محافظت کنید، صحبت کنید.
برخی از راه‌های پیشگیری از کم شنوایی ناشی از نویز عبارتند از:
• از مکان‌های پُر سروصدا دوری کنید.
• هنگام قرار گرفتن در فضا‌های پُر سروصدا از محافظ گوش یا هدفون حذف نویز استفاده کنید.
• با درجه صدای کمتری تلویزیون تماشا کنید و به موسیقی گوش دهید.
• به‌طور منظم تست شنوایی‌سنجی انجام دهید.
برخی از عوامل خطر زوال عقل، مانند داشتن سابقه خانوادگی، قابل پیشگیری نیستند. بااین‌حال، سایر تغییرات سبک زندگی ممکن است از شروع زوال عقل جلوگیری کند.
برخی از راه‌های کاهش خطر زوال عقل و دیگر مسائل شناختی عبارتند از:
• رژیم غذایی سالم
• ترک سیگار
• ورزش منظم
• داشتن ارتباطات اجتماعی خوب
• تحریک مغز با مطالعه یا روش‌های دیگری مانند جدول کلمات متقاطع
• جلوگیری از آسیب سر با بستن کمربند ایمنی و استفاده از کلاه ایمنی در حین ورزش
مراجعه به پزشک
برای بررسی سلامت جسمی و روانی خود، معاینات منظم با پزشک ضروری است. اگر متوجه شدید که در درک گفتار اطرافیان مشکل دارید، یا به‌نظر می‌رسد که افراد حرف‌هایشان را زمزمه‌وار می‌گویند، باید تست شنوایی‌سنجی انجام دهید.
ممکن است لازم باشد به شنوایی‌شناس یا پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. شنوایی‌شناس با تست شنوایی‌سنجی نوع و شدت کم شنوایی شما را ارزیابی کنند.
خلاصه
شواهد روزافزون حاکی از ارتباط بین کم شنوایی و زوال عقل هستند. برخی تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که کم شنوایی عامل خطری قابل‌تغییر برای زوال عقل است. اگرچه کم شنوایی در بیشتر موارد درمان ندارد، اما برخی از درمان‌ها مانند سمعک می‌توانند به شما کمک کنند تا بهتر بشنوید و ارتباط با اطرافیانتان را بهبود ببخشید.
استفاده از سمعک می‌تواند کیفیت زندگی شما را با افزایش آگاهی از آنچه در اطرافتان می‌گذرد، بهبود ارتباط با دوستان و خانواده و احتمالا کاهش خطر ابتلا به زوال عقل، به‌میزان قابل‌توجهی بهبود بخشد.
با پزشک خود در مورد راه‌های پیشگیری از کم شنوایی ناشی از نویز و همچنین تغییراتی در شیوه زندگی که می‌توانید برای جلوگیری از شروع زوال عقل ایجاد کنید، صحبت کنید. اگر فکر می‌کنید که شما یا یکی از عزیزانتان دچار کم شنوایی هستید، برای تست شنوایی‌سنجی به کلینیک شنوایی و سمعک ساعی مراجعه کنید.
منابع:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/the-hidden-risks-of-hearing-loss
https://www.alzheimers.org.uk/about-dementia/symptoms-and-diagnosis/sight-hearing-loss
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7664986/
