شنوایی سنجی (ادیومتری)

تست شنوایی‌سنجی چیست؟

کم شنوایی معمولا با افزایش سن همراه است. اما، ممکن است در هر سنی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. طبق مطالعه‌ای در امریکا، حداقل 25 درصد از افراد بالای 50 سال دچار کم شنوایی هستند و 50 درصد از افراد بالای 80 سال آن را تجربه می‌کنند.

تست شنوایی‌سنجی یا ادیومتری (Audiometry) یکی از تست‌هایی است که متخصصان شنوایی برای بررسی سیستم شنوایی انجام می‌دهند. برای انجام این تست باید به کلینیک شنوایی‌سنجی مراجعه کنید. بهتر است پیش از مراجعه به شنوایی‌شناس ویدیو تست شنوایی‌سنجی را ببینید.

تست شنوایی‌سنجی توانایی شما در شنیدن صداها را آزمایش می‌کند. این تست نوع و میزان کم شنوایی، اختلالات تعادل و دیگر موارد مربوط به عملکرد گوش میانی و داخلی را ارزیابی می‌کند. شنوایی‌سنجی و سایر تست‌های سیستم شنوایی و تعادل را شنوایی‌شناس (ادیولوژیست) انجام می‌دهد.

صداها بر اساس بلندی (شدت) و سرعت ارتعاش امواج صوتی (فرکانس) متفاوت هستند. شنوایی زمانی اتفاق می‌افتد که امواج صوتی اعصاب گوش داخلی را تحریک می‌کند و سپس صدا در طول مسیرهای عصبی به مغز می‌رسد.

امواج صوتی می‌توانند از طریق مجرای گوش، پرده گوش و استخوان‌های گوش میانی (انتقال هوایی) به گوش داخلی بروند. آن‌ها همچنین می‌توانند از استخوان‌های اطراف و پشت گوش عبور کنند (انتقال استخوانی).

شدت صدا بر حسب دسی‌بل (dB) اندازه گیری می‌شود:

• نجوا حدود 20 دسی‌بل است.
• موسیقی با صدای بلند (بعضی کنسرت‌ها) حدود 80 تا 120 دسی‌بل است.
• موتور جت حدود 140 تا 180 دسی‌بل است.
  صداهای بیشتر از 85 دسی‌بل ممکن است پس از چند ساعت باعث کاهش شنوایی شوند. صداهای بلندتر می‌تواند باعث درد فوری شود و کاهش شنوایی در مدت زمان بسیار کوتاهی ایجاد می شود.

فرکانس صدا بر حسب سیکل در ثانیه (cps) یا هرتز (Hz) اندازه‌گیری می‌شود:

• فرکانس‌های پایین حدود 50 تا 60 هرتز هستند.
• صداهای تیز، فرکانس‌های بالا حدود 10000 هرتز یا بالاتر است.
  محدوده طبیعی شنوایی انسان حدود 20 تا 20000 هرتز است. برخی از حیوانات می‌توانند تا 50000 هرتز را بشنوند. گفتار انسان از نظر محدوده فرکانسی معمولا 500 تا 3000 هرتز است.پیشنهاد می‌کنیم مقاله جدول دسی بل را نیز مطالعه کنید.

چرا تست شنوایی‌سنجی انجام می‌شود؟

تست شنوایی‌سنجی انجام می‌شود که مشخص شود چقدر خوب می‌توانید بشنوید. آن ممکن است بخشی از تست‌های غربالگری شنوایی یا برای تعیین نوع و میزان کم شنوایی انجام شود.

علل شایع کم شنوایی شامل موارد زیر است:

• نقائص هنگام تولد
• عفونت مزمن گوش میانی
• بیماری‌های ارثی مانند اتواسکلروز، در این بیماری رشد غیرطبیعی استخوانچه‌ها در گوش میانی اتفاق می‌دهد، به‌طوری‌که مانع از عملکرد صحیح گوش می‌شود.
• صدمه به گوش
• بیماری‌های گوش داخلی، مانند بیماری منییر یا بیماری خود ایمنی که گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• قرار گرفتن در معرض سر و صداهای بلند
• پارگی پرده گوش

آسیب دیدن گوش یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند برای مدت طولانی می‌تواند باعث کم شنوایی شود. صداهای بلندتر از 85 دسی‌بل، مانند آنچه در کنسرت پاپ یا راک می‌شنوید، می‌تواند بعد از چند ساعت باعث کم شنوایی شود. اگر به‌طور مرتب در معرض موسیقی با صدای بلند یا صداهای صنعتی قرار دارید، بهتر است از محافظ‌‌های شنوایی (earplug یا earmuff) استفاده کنید.

کم شنوایی حسی‌عصبی هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های موئی در حلزون به‌درستی کار نکنند. حلزون بخشی از گوش است که ارتعاشات صدا را به تکانه‌های (ایمپالس‌های) عصبی تبدیل می‌کند تا به مغز ارسال شود. کم شنوایی حسی‌عصبی همچنین می‌تواند به دلیل آسیب به عصبی که اطلاعات صوتی را به مغز منتقل می‌کند یا آسیب به بخشی از مغز که این اطلاعات را پردازش می‌کند، رخ دهد. این نوع کم شنوایی معمولا دائمی است. آن ممکن است ملایم، متوسط یا شدید باشد.

عوارض شنوایی‌سنجی

تست شنوایی‌سنجی غیرتهاجمی (noninvasive) است و هیچ خطری ندارد.

آمادگی تست شنوایی‌سنجی

تست شنوایی‌سنجی به آمادگی خاصی نیاز ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که به کلینیک شنوایی‌سنجی مراجعه کنید و تست را انجام دهید.

نحوه انجام تست شنوایی‌سنجی

تست شنوایی‌سنجی شامل شنوایی‌سنجی تُن خالص و گفتار است. تست شنوایی‌سنجی تُن خالص، کمترین صدایی که شما در فرکانس‌های مختلف می‌شنوید را اندازه‌گیری می‌کند. این تست داخل اتاقک اکوستیک انجام می‌شود. روی گوش‌های شما هدفون قرار می‌گیرد تا شما صداها را از هدفون بشنوید.

این تست با استفاده از دستگاه ادیومتر انجام می‌شود، ادیومتر دستگاهی است که از هدفون صداها را پخش می‌کند. شنوایی‌شناس صداهای متنوعی از جمله تُن (صداهای دارای فرکانس پایین، میانی و بالا) و گفتار را در فواصل مختلف در یک گوش پخش می‌کند تا میزان شنوایی شما را تعیین کند. شنوایی‌شناس به شما آموزش می‌دهد که هنگام شنیدن صدا، دکمه مخصوصی را فشار دهید یا دست خود را بالا بیاورید. با هر بار فشردن کلید، نتایج مربوط به میزان شنوایی شما روی برگه ادیوگرام ثبت می‌شود.

تست بعدی در شنوایی‌سنجی، ادیومتری گفتاری است. در این تست توانایی درک گفتار شما در سکوت و نویز ارزیابی می‌شود. کلمات دوسیلابی و تک‌سیلابی برای شما پخش می‌شود و از شما خواسته می‌شود کلماتی را که می‌شنوید تکرار کنید. توانایی درک گفتار می‌تواند به تشخیص نوع کم شنوایی و انتخاب سمعک مناسب برای شما کمک کند.

برخی از شنوایی‌شناسان ممکن است از دیاپازون (tuning fork) هم استفاده کنند. شنوایی‌شناس دیاپازون را پشت گوش، روی استخوان ماستوئید قرار داده، یا از مرتعش‌کننده استخوان استفاده می‌کند تا تعیین کند که چه‌میزان ارتعاش از استخوان به گوش داخلی شما منتقل می‌شود. مرتعش‌کننده استخوان وسیله‌ایی مکانیکی است که ارتعاشات شبیه به دیاپازون را منتقل می‌کند.

تست شنوایی‌سنجی هیچ درد و ناراحتی ندارد و حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

ادیوگرام

ادیوگرام به صورت نمودار میزان شنوایی را نشان می‌دهد. هنگام تست شنوایی‌سنجی، شنوایی ما در فرکانس‌های مختلف (پایین، میانی و بالا) بررسی می‌شود. نتایج این آزمون روی برگه ادیوگرام ثبت می‌شوند.

محور افقی، فرکانس‌های مختلف را نشان می‌دهد. فرکانس‌های پایین (برای مثال صدای موتور ماشین) در سمت چپ ادیوگرام ثبت می‌شوند. محور عمودی، سطح بلندی صدا در فرکانس‌های مختلف را نشان می‌دهد، از صدا‌های آهسته (بالای ادیوگرام) تا صداهای بلند (پایین ادیوگرام). مقیاس بلندی (شدت) صدا بر اساس دسی‌بل (dB)  اندازه‌گیری می‌شود.

نتایج طبیعی (هنجار)

نتایج طبیعی عبارتند از:

• توانایی شنیدن نجوا، گفتار عادی و تیک‌تاک ساعت طبیعی است.
• توانایی شنیدن دیاپازون از طریق راه هوایی و استخوانی طبیعی است.
• در شنوایی‌سنجی دقیق، اگر بتوانید صداهایی از 250 تا 8000 هرتز را در 25 دسی بل یا کمتر بشنوید، شنوایی طبیعی است.
  

  نتایج غیرطبیعی

  کم شنوایی انواع و درجات مختلفی دارد. در برخی از انواع کم شنوایی، شما فقط توانایی شنیدن فرکانس‌های بالا یا پایین را از دست می‌دهید یا فقط انتقال هوایی یا استخوانی را از دست می‌دهید. ناتوانی در شنیدن صداهای تُن خالص کمتر از 25 دسی‌بل نشان‌دهنده مقداری از دست دادن شنوایی است.

میزان و نوع کم شنوایی ممکن است اطلاعاتی در مورد علت و میزان احتمال بهبود شنوایی ارائه دهد.

بیماری‌های زیر ممکن است بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارد:

• آکوستیک نوروما
• ضربه صوتی ناشی از صدای انفجار بسیار بلند یا شدید
• پیرگوشی
• سندرم آلپورت
• عفونت مزمن گوش
• لابیرنتیت
• بیماری منییر
• قرار گرفتن مداوم در معرض سر و صدای بلند، مانند محل کار یا موسیقی
• رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی که اتواسکلروز نامیده می‌شود
• پارگی پرده گوش

پیگیری

پس از انجام تست، شنوایی‌شناس نتایج تست شنوایی‌سنجی را برای شما تفسیر می‌کند. با توجه به نوع و میزان کم شنوایی شما، شنوایی‌شناس توصیه‌های لازم را به شما ارائه می‌دهد. این توصیه‌ها ممکن است شامل اقدامات درمانی (مراجعه به پزشک گوش و حلق و بینی) یا پیشگیری (مانند استفاده از محافظ‌های گوش) باشد. چنانچه کم شنوایی شما قابل‌درمان نباشد به شما استفاده از سمعک توصیه می‌شود و در مورد انواع سمعک، قیمت سمعک و کمک هزینه سمعک بیمه‌ها توضیحات لازم به شما داده می‌شود.

• هزینه تست شنوایی‌سنجی (ادیومتری تُن خالص و گفتار) در مراکز خصوصی 75/000 تومان است.
• هزینه تست‌های ادیومتری و تمپانومتری 125/000 تومان است.