آنچه باید درباره وزوز گوش ضربانی بدانید

وزوز گوش به‌طور کلی احساس شنیدن صداها از درون بدن است و نه از بیرون بدن. این احساس صدا در گوش ممکن است به‌صورت وِزوِز، همهمه، جیرجیر، فش‌فش، یا صدای سوت توصیف شود.

برخی افراد صداهایی شبیه موسیقی یا آواز می شنوند.

وزوز گوش ضربانی چیست؟

وزوز گوش ضربانی (Pulsatile tinnitus) نوعی صدای ریتم‌دار است که هم‌زمان با ضربان قلب شنیده می‌شود و صدای خون در بدن است که گردش می‌کند. فرد با گرفتن نبض هنگام گوش دادن به وزوز گوش می‌تواند این مسئله را تأیید کند. مانند وزوز گوش معمولی، صدای مداوم می‌شنوید که دیگران آن را نمی‌شنوند. اما با وجود ضربان‌دار بودن، سر و صدا از درون بدن شما است. ممکن است پزشک شما با استتوسکوپ آن را بشنود. به این نوع وزوز، وزوز گوش ریتمیک، عروقی یا ضربان‌دار نیز گفته می‌شود.

تصور می‌شود که انواع دیگر وزوز گوش در اثر قطع ارتباط بین صداهایی که گوش‌ها می‌شنوند و روشی که مغز آن‌ها را تفسیر می‌کند، اتفاق می‌افتند، اما وزوز گوش ضربانی که نادر هم است، منشا جسمانی دارد.

علائم وزوز گوش ضربانی

شما به‌طور مرتب صدایی ثابت می‌شنوید که به نظر می‌رسد هم‌زمان با نبض شما باشد. ممکن است آن را فقط در یک گوش بشنوید. برای بسیاری از افراد، صدا ممکن است بلند و ناراحت‌کننده باشد، گاهی‌اوقات حتی غیرقابل‌تحمل.

در صورت فشار زیاد در مایعات اطراف مغز، ممکن است متوجه علائم دیگری نیز شوید، بیماری به‌نام فشار خون داخل جمجمه‌ای با منشا ناشناخته (idiopathic intracranial hypertension):

• سردرد
• گیجی
• مشکلات بینایی
• کم شنوایی

درصورتی‌که مبتلا به فشار خون داخل جمجمه‌ای ادیوپاتیک هستید، ممکن است نیاز به کاهش وزن، مصرف دارو یا جراحی داشته باشید.

علل وزوز گوش ضربانی

وزوز گوش ضربان‌دار هنگامی اتفاق می‌افتد که گوش از تغییر جریان خون در رگ‌های خونی نزدیک آگاه می‌شود. این رگ‌ها شامل شریان‌ها و رگ‌های موجود در گردن، قاعده جمجمه و خود گوش است.

علل اصلی وزوز گوش ضربانی عبارتند از:

افزایش جریان خون

هنگامی که خون به‌سرعت جریان می‌یابد، مانند ورزش شدید یا حاملگی، سر و صدای بیشتری ایجاد می‌کند. کم خونی شدید یا غده تیروئید پُرکار نیز ممکن است باعث افزایش کلی جریان خون در بدن شود.

افزایش جریان خون موضعی

گاهی‌اوقات، جریان خون فقط در یک یا یک گروه از عروق افزایش می‌یابد. تومورهای سر و گردن می‌تواند منجر به ایجاد رگ‌های خونی غیرطبیعی شود، که ممکن است منجر به وزوز گوش ضربان‌دار شود.

بیشتر تومورهای مرتبط با وزوز ضربانی خوش‌خیم هستند، به این معنی که سرطانی نیستند.

جریان خون نامنظم

آترواسکلروز (atherosclerosis) یا سخت‌شدن شریان‌ها باعث می‌شود که داخل رگ‌های خونی ناهموار شود. این منجر به جریان خون نامنظم و بلندتر می‌شود.

افزایش توجه

اگر کسی از وضعیتی که باعث کم شنوایی انتقالی می‌شود، مانند پارگی پرده گوش یا اوتیت مدیا ترشحی (گوش چسبنده) رنج می‌برد، تمایل دارد که به صداهای داخل بدن خود توجه بیشتری داشته باشد.

افراد همچنین ممکن است حساسیت بالایی به مسیرهای شنوایی خود داشته باشند، به این معنی که مغز نسبت به صداهای عادی در رگ‌های خونی هشدار می‌دهد که معمولا نادیده گرفته می‌شود.

فشار خون داخل جمجمه‌ای

بیماری به‌نام فشار خون داخل جمجمه‌ای خوش‌خیم یا ایدیوپاتیک ممکن است باعث وزوز گوش ضربانی و همچنین سردرد و مشکلات بینایی شود. مشخص نیست چه عاملی باعث ایجاد این بیماری می‌شود، اما زنان جوان و میانسال که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

تشخیص وزوز گوش ضربانی

برای تشخیص وزوز گوش، پزشک از شما سؤالاتی می‌پرسد که آیا صدا مداوم است، یک یا هر دو گوش را تحت تأثیر قرار داده و چه تأثیراتی در زندگی روزمره شما دارد.

آن‌ها همچنین سؤال می‌کنند که آیا علائم دیگری مانند کم شنوایی دارید یا داروهایی مصرف کرده‌اید که وزوز گوش را عارضه جانبی ذکر کرده است.

آن‌ها گوش را معاینه می‌كنند که مشكلاتی را كه ممكن است آسان باشد، از جمله عفونت يا جرم گوش اضافی را بررسی كنند.

پزشک همچنین چشم و سر و گردن را معاینه می‌کند و درخواست آزمایش خون، شنوایی‌سنجی، تست تمپانومتری و رفلکس اکوستیک و تست ABR می‌دهد.

در افرادی که وزوز گوش ضربانی دارند، ممکن است پزشکان برای بررسی رگ‌های خونی و بررسی فشار داخل سر از آزمایش‌های اضافی مانند MRI یا سونوگرافی استفاده کنند.

درمان وزوز گوش ضربانی

اگر علت خاصی برای وزوز گوش ضربانی پیدا کنند، پزشکان می‌توانند بیماری زمینه‌ای را درمان کنند.

کم خونی را می‌توان با دارو یا تزیق خون درمان کرد. اوتیت مدیا ترشحی ممکن است با یک لوله تمپانوستومی یا گرومت (grommet) درمان شود. پارگی پرده گوش با پیوند بسته می‌شوند و بخش‌های باریک یک شریان را می‌توان ترمیم کرد.

در مواردی که علت رگ خونی مشخصی باشد، پزشك بسته به محل قرارگیری رگ، ممکن است بتواند یا نتواند آن را ترمیم کند.

درصورتی‌که مداخلات پزشکی موثر نبود، فرد می‌تواند با چندین روش وزوز گوش را مدیریت کند، از جمله:

صدا درمانی

صدا درمانی که همچنین غنی‌سازی صدا نام‌گذاری می‌شود، در اصل مانند نوعی حواس‌پرتی عمل می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به وزوز گوش بیشتر در محیط‌های آرام متوجه علائم می‌شوند، بنابراین گوش دادن به صداهای دیگر می‌تواند باعث کمتر شدن علائم وزوز گوش شود.

صدا درمانی استفاده عمدی از هر صدا برای کاهش آگاهی فرد از وزوز گوش است. شخص می‌تواند گوش دادن به موارد زیر را امتحان کند:

• سر و صداهای محیطی، با باز کردن پنجره
• موسیقی یا رادیو
• اپلیکیشن‌های ویژه
• مولدهای صدا (sound generators)
• استفاده از سمعک دارای پوشاننده وزوز (tinnitus masker)

آرامش

هنگام استراحت و آرامش، برخی از تغییرات در بدن اتفاق می‌افتد، از جمله افت ضربان قلب، فشار خون و برخی فعالیت‌های مغزی. تکنیک‌های آرامش، مانند ورزش‌های هوازی، ذهن‌آگاهی و مدیتیشن نیز ممکن است تاثیر وزوز گوش ضربانی را کاهش دهند.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) به‌جای حذف صداهای واقعی، نحوه واکنش افراد به وزوز گوش خود را تغییر می‌دهد. ایده این است که تکنیک‌هایی را برای بهبود نحوه تفکر و عملکرد فرد در مقابل وزوز گوش یاد بگیرید.

درمان بازآموزی وزوز گوش

هدف از روش درمانی بازآموزی وزوز گوش (TRT) کمک به افراد در مدیریت تأثیر وزوز گوش در زندگی روزمره خود است. درمان بازآموزی وزوز گوش از مشاوره مستقیم و صدا درمانی استفاده می‌کند.

نتیجه‌گیری

بسیاری از دلایل اصلی وزوز گوش ضربانی قابل درمان است، اما مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص مناسب بسیار مهم است. وزوز گوش ضربان‌دار درمان نشده می‌تواند تأثیر منفی در کیفیت زندگی فرد بگذارد، اما روش‌های مختلف مدیریتی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.