جراحی استاپدکتومی (stapedectomy) برای برداشتن استخوان رکابی گوش میانی است. استخوان رکابی به انتقال امواج صوتی از پرده گوش به گوش داخلی کمک می‌کند. زمانی که استخوان شروع به جوش خوردن می‌کند و باعث کم شنوایی می‌شود، ممکن است عمل جراحی استاپدکتومی ضروری باشد.
استاپدکتومی روشی جراحی برای برداشتن بخشی از استخوان رکابی است. استخوان رکابی یکی از سه استخوان کوچک گوش میانی است.
استخوان رکابی به انتقال امواج صوتی از پرده گوش به گوش داخلی کمک می‌کند. گاهی این استخوان شروع به جوش خوردن با استخوان کناری می‌کند و ثابت و بی‌حرکت می‌شود و کم شنوایی ایجاد می‌کند.
در این مقاله هدف از استاپدکتومی، روند عمل جراحی چسبندگی اسنخوان گوش، روند بهبود، خطرات و موارد دیگر را توضیح می‌دهیم.
استاپدکتومی چیست؟
شایع‌ترین دلیلی که افراد نیاز به استاپدکتومی دارند، ابتلا به بیماری اتواسکلروز (otosclerosis) است. در این بیماری استخوان رکابی ثابت می‌شود و نمی‌تواند مرتعش شود. این امر باعث کم شنوایی انتقالی می‌شود، زیرا امواج صوتی نمی‌توانند به‌راحتی از طریق پرده گوش منتقل شوند.
اتواسکلروز یکی از علل شایع کم شنوایی در جوانان است. بیشتر افرادی که این عارضه را تجربه می‌کنند، در دهه 20 و 30 زندگی خود متوجه کم شنوایی می‌شوند.
جراحی استاپدکتومی برای برداشتن بخشی از استخوان رکابی با حفظ قاعده آن که به گوش داخلی متصل است، انجام می‌شود. جراح از مته یا لیزر برای ایجاد سوراخی کوچک در قاعده برای قراردادن کاشت استفاده می‌کند و آن را به استخوان سندانی که استخوان شنوایی دیگری است، متصل می‌کند. این عمل می‌تواند کم شنوایی را در بیشتر افراد از بین ببرد.
پزشکان معمولا این جراحی را تنها زمانی توصیه می‌کنند که کم شنوایی فرد شدید باشد.
مزایای عمل جراحی استاپدکتومی
هدف از استاپدکتومی بهبود کم شنوایی است. پس از جراحی، فرد ممکن است نیازی به استفاده از سمعک نداشته باشد. این امر می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد.
این جراحی همچنین ممکن است به وزوز گوش، سرگیجه و دیگر علائم اتواسکلروز کمک کند: بهبود تعادل و کاهش گیجی.
انتظار چه چیزی را باید داشته باشید
استاپدکتومی جراحی نسبتا ساده برای بهبود شنوایی فرد است. روند جراحی:
پیش از جراحی
برای آماده شدن پیش از جراحی، افراد باید موارد زیر را در نظر بگیرند:
- برای کاهش خطر عوارض و افزایش بهبود، در صورت امکان سیگار را ترک کنند.
- به‌طور منظم ورزش کنند، زیرا به روند بهبود کمک می‌کند.
- از پزشک در مورد مصرف هرگونه دارو یا مکمل سوال کنند.
- در مورد خطرات و عوارض احتمالی این عمل با پزشک صحبت کنند.
- از پزشک بپرسند که چگونه انواع بیماری ممکن است بر جراحی تاثیر بگذارد.
- ترتیبی دهند که در صورت لزوم کسی آن‌ها را پس از جراحی به خانه برساند.
در حین جراحی
پزشکان معمولا برای فردی که تحت عمل استاپدکتومی قرار می‌گیرد، بیهوشی عمومی توصیه می‌کنند، اما گاهی‌اوقات بی‌حسی موضعی مناسب است.
این جراحی معمولا شامل ایجاد برشی کوچک در جلوی گوش یا اطراف خارج مجرای گوش است. در طول این عمل، جراح استخوان رکابی را با پروتزی ساخته‌شده از فلز یا پلاستیک جایگزین می‌کند تا صدا را از استخوان‌های باقیمانده به گوش داخلی منتقل کند.
پس از اتمام عمل، معمولا گوش را با گاز استریل پانسمان می‌کنند تا به بهبودی کمک کرده و از هرگونه ترشح خونی از گوش جلوگیری کنند.
جراحی معمولا حدود 1 ساعت طول می‌کشد و افراد ممکن است بتوانند در همان روز به خانه بازگردند.
پس از جراحی
شنوایی بیشتر افراد بلافاصله بهبود نمی‌یابد و ممکن است تغییر قابل‌توجه در شنوایی تا 4 هفته طول بکشد. همچنین بهبود شنوایی ممکن است تا 2 ماه پس از عمل ادامه یابد.
ممکن است افراد پس از عمل متوجه شوند که گوش‌شان کیپ‌شده یا گرفتگی دارد، اما این مشکل باید با گذشت زمان و پس از خارج کردن مواد پانسمان را از گوش برطرف شود. پزشک معمولا 2 تا 3 هفته پس از جراحی گاز را برمی‌دارد و ممکن است چند روز بعد مقداری مایع خونی از گوش خارج شود.
بهبود
استاپدکتومی معمولا عملی سرپایی است، به این معنا که افراد مجبور نیستند شب در بیمارستان بمانند. بیشتر افراد می‌توانند ظرف 3 تا 4 هفته به سر کار بازگردند، اما باید از دستورالعمل‌های پزشک خود پیروی کنند.
نکاتی برای کمک به بهبود:
- از فعالیت‌های شدید، خم شدن و حرکات ناگهانی سر خودداری کنید. هر روز با کمی پیاده‌روی، فعالیت بدنی را به‌تدریج افزایش دهید.
- پس از جراحی تا زمانی که پزشک اجازه نداده، از وارد شدن آب به گوش خودداری کنید.
- تا زمانی که پزشک توصیه نکرده، از سفرهای هوایی و ورزش‌های برخوردی خودداری کنید. این فعالیت‌ها ممکن است از روند بهبود گوش جلوگیری کنند.
- در صورت مصرف داروهای تجویزی یا مسکن‌های بدون نسخه، دستورالعمل‌ها را به‌دقت دنبال کنید.
- تا 2 هفته پس از جراحی یا تا زمانی که پزشک اجازه نداده، از دمیدن در بینی خودداری کنید.
نتایج جراحی استاپدکتومی
درصد موفقیت استاپدکتومی بیش از 90% است، به این معنا که از هر 10 نفر 9 نفر پس از جراحی بهبود قابل‌توجهی در شنوایی خود خواهند داشت. در 10% موارد باقیمانده، ممکن است جراحی دیگری لازم باشد. اگر جراحی ناموفق باشد، افراد باید از سمعک استفاده کننند.
در حدود 1 مورد از هر 20 مورد، جراحی ممکن است شنوایی را بدتر کند. در 1% موارد، ممکن است منجر به از دست دادن کل شنوایی شود. به همین دلیل جراحان توصیه می‌کنند ابتدا گوشی که شنوایی کمتری دارد را عمل کنند.
خطرات و عوارض جراحی استاپدکتومی
برخی از عوارضی که ممکن است در اثر استاپدکتومی ایجاد شود، شامل موارد زیر هستند:
- واکنش آلرژیک به مواد پانسمان
- تغییر ذائقه
- گیجی
- ضعف صورت
- عفونت در محل جراحی
- وزوز گوش
- شنوایی بدتر یا ناشنوایی
بیشتر این عوارض موقتی هستند و در صورت درمان سریع پزشکان در عرض چند روز برطرف می‌شوند. طبق مطالعه‌ای در سال 2019، عوارض جدی با احتمال کمتر از 1% رخ می‌دهند.
گاهی‌اوقات، شنوایی فرد پس از جراحی بهبود نمی‌یابد، بنابراین پزشکان ممکن است جراحی‌های بیشتر یا استفاده از سمعک را برای کمک به شما توصیه کنند.
خلاصه
پزشکان جراحی استاپدکتومی را برای درمان اتواسکلروز انجام می‌دهند. این جراحی زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان رکابی در گوش سفت می‌شود و نمی‌تواند حرکت کند یا زمانی که رشد غیرطبیعی استخوان در داخل گوش اتفاق می‌افتد. این مشکل یکی از علل شایع کم شنوایی است.
در طی عمل استاپدکتومی، جراحان بخشی از استخوان رکابی را برمی‌دارند و آن را با پروتزی کوپک جایگزین می‌کنند که معمولا در بازیابی شنوایی موثر است.
بیشتر افراد می‌توانند ظرف چند هفته به سر کار بازگردند، اما ممکن است تا 4 هفته طول بکشد تا متوجه بهبود در شنوایی شوند. در طول دوران نقاهت، افراد باید از فعالیت‌های شدید، ورزش‌های برخوردی، وارد شدن آب به گوش و سفر هوایی اجتناب کنند.
میزان موفقیت استاپدکتومی حدود 90% و خطر عوارض جدی حدود 1% است. برای برخی افراد، این جراحی ممکن است شنوایی را به میزان کافی بازنگرداند. در این مورد، ممکن است نیاز به استفاده از سمعک یا جراحی دیگری داشته باشند.
سوالات متداول
در زیر به برخی از سوالات متداول در مورد استاپدکتومی پاسخ داده شده است.
آیا عمل استاپدکتومی جراحی عمومی است؟
جراحی عمومی معمولا به این معناست که فرد بیهوشی عمومی دریافت می‌کند و برای تنفس نیاز به کمک دارد. همچنین خطراتی نیز به همراه دارد. پزشکان این عمل را جراحی عمومی به حساب می‌آورند.
استاپدکتومی چقدر دردناک است؟
به‌طور معمول، این عمل خیلی دردناک نیست. افراد ممکن است چند روز بعد گوش درد یا سردرد داشته باشند. برخی از افراد برای کاهش ناراحتی تا چند روز پس از جراحی از داروهای مسکن استفاده می‌کنند.
منابع:
